Στιχουργοί: Νάκος Ευσταθιάδης
Συνθέτες: Κώστας Σιώπης
Το τεζπίχι μ’ παίζ’ ατο κλώθ’ ατο τ’ απάν’ αφκά Άλλο ντό στέκ’ς πλάν καικά; Νέτσ̌η, έλα αδακά! Πέ’ κι ας λέγω και ξαν πέ’ ταπιέτ’ κι αν έν’ τσ̌ατίν Θα τυλίγουμαι ση γούλα σ’ άμον ράμμαν σην τερσ̌ήν Τ’ αελάδι͜α τρών’ και βόσκουν το χορτάρ’ και το πλυμίν κι εγώ πάντα αναμένω το πουλόπο μ’ σο κιντίν Το τεζπίχι μ’ κλώθ’ ατο και τα ώρας ι-μ’ μετρώ Πού επήες κι οπίσ’ ’κ’ έρθες και τα στράτας ι-σ’ τερώ; Το τεζπίχι μ’ παίζ’ ατο απ’ αδά και απ’ ακεί και ας λένε τα τσ̌εχέλ’κα εγάπ’ σο κουσ̌κούρ’ κρατεί¹
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| αδά | εδώ | ||
| αδακά | εδώ κόντα | ||
| αελάδι͜α | οι αγελάδες νεαρής ηλικίας που δεν έχουν γεννήσει ακόμα, δαμάλες | ||
| ακεί | εκεί | ||
| άμον | σαν, όπως, καθώς | ἅμα | |
| απάν’ | πάνω | ||
| αφκά | κάτω | ||
| βόσκουν | βοσκάνε | ||
| γούλα | λαιμός | gula | |
| εγάπ’ | αγάπη | ||
| έν’ | είναι | ||
| επήες | πήγες | ||
| έρθες | ήρθες | ||
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| καικά | προς τα κάτω, εκεί ακριβώς, κοντά | ||
| κιντίν | απόγευμα, δείλι | ikindi | |
| κλώθ’ | κλώθω/ει, γυρνώ/άει | ||
| κουσ̌κούρ’ | πλινθοποιημένη και αποξηραμένη κοπριά που χρησίμευε ως καύσιμη ύλη | ||
| κρατεί | κρατάει, βαστάει, στέκει, αντέχει | ||
| νέτσ̌η | Ε! κόρη, ε! εσύ | ||
| ξαν | πάλι, ξανά | ||
| οπίσ’ | πίσω | ||
| παίζ’ | παίζω/παίζει | ||
| πέ’ | (προστ.) πες | ||
| πλάν | πλάι, πλαϊνό/ παρακείμενο μέρος, παραπέρα | ||
| πλυμίν | χόρτα διάφορα και λαχανικά βρασμένα και προσφερόμενα ως τροφή στις αγελάδες, μτφ. το νερουλό και άνοστο φαγητό | ||
| πουλόπο | πουλάκι | ||
| ράμμαν | χοντρή κλωστή, αρμαθιά καπνών περασμένα σε χοντρή κλωστή | ||
| στέκ’ς | στέκεσαι | ||
| στράτας | (ονομ.) δρόμοι, (αιτ.) δρόμους | ||
| ταπιέτ’ | συνήθεια, χαρακτηριστικό, ο χαρακτήρας ενός ανθρώπου | tabiat/ṭabīʿat | |
| τεζπίχι | κομπολόι | tesbih/tasbīḥ | |
| τερσ̌ήν | είδος αδραχτιού με το οποίο κλώθουν διπλό νήμα | ||
| τερώ | κοιτώ | ||
| τσ̌ατίν | σκληρό, δύσκολο | çetin | |
| τσ̌εχέλ’κα | άπειρα, ανώριμα, άβγαλτα | cehil/cehl | |
| τυλίγουμαι | τυλίγομαι | ||
| χορτάρ’ | χορτάρι | ||
| ώρας | ώρες |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| αδά | εδώ | ||
| αδακά | εδώ κόντα | ||
| αελάδι͜α | οι αγελάδες νεαρής ηλικίας που δεν έχουν γεννήσει ακόμα, δαμάλες | ||
| ακεί | εκεί | ||
| άμον | σαν, όπως, καθώς | ἅμα | |
| απάν’ | πάνω | ||
| αφκά | κάτω | ||
| βόσκουν | βοσκάνε | ||
| γούλα | λαιμός | gula | |
| εγάπ’ | αγάπη | ||
| έν’ | είναι | ||
| επήες | πήγες | ||
| έρθες | ήρθες | ||
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| καικά | προς τα κάτω, εκεί ακριβώς, κοντά | ||
| κιντίν | απόγευμα, δείλι | ikindi | |
| κλώθ’ | κλώθω/ει, γυρνώ/άει | ||
| κουσ̌κούρ’ | πλινθοποιημένη και αποξηραμένη κοπριά που χρησίμευε ως καύσιμη ύλη | ||
| κρατεί | κρατάει, βαστάει, στέκει, αντέχει | ||
| νέτσ̌η | Ε! κόρη, ε! εσύ | ||
| ξαν | πάλι, ξανά | ||
| οπίσ’ | πίσω | ||
| παίζ’ | παίζω/παίζει | ||
| πέ’ | (προστ.) πες | ||
| πλάν | πλάι, πλαϊνό/ παρακείμενο μέρος, παραπέρα | ||
| πλυμίν | χόρτα διάφορα και λαχανικά βρασμένα και προσφερόμενα ως τροφή στις αγελάδες, μτφ. το νερουλό και άνοστο φαγητό | ||
| πουλόπο | πουλάκι | ||
| ράμμαν | χοντρή κλωστή, αρμαθιά καπνών περασμένα σε χοντρή κλωστή | ||
| στέκ’ς | στέκεσαι | ||
| στράτας | (ονομ.) δρόμοι, (αιτ.) δρόμους | ||
| ταπιέτ’ | συνήθεια, χαρακτηριστικό, ο χαρακτήρας ενός ανθρώπου | tabiat/ṭabīʿat | |
| τεζπίχι | κομπολόι | tesbih/tasbīḥ | |
| τερσ̌ήν | είδος αδραχτιού με το οποίο κλώθουν διπλό νήμα | ||
| τερώ | κοιτώ | ||
| τσ̌ατίν | σκληρό, δύσκολο | çetin | |
| τσ̌εχέλ’κα | άπειρα, ανώριμα, άβγαλτα | cehil/cehl | |
| τυλίγουμαι | τυλίγομαι | ||
| χορτάρ’ | χορτάρι | ||
| ώρας | ώρες |
¹ Έκφραση «η εγάπ’ σο κουσκούρ’ κρατεί», δηλ. η αγάπη στην κοπριά βαστιέται, από την κοπριά συγκρατιέται, ανάλογο του «ο έρωτας είναι τυφλός», μπορεί κάποιος να αγαπήσει και πρόσωπο άλλου κοινωνικού επιπέδου.
Με την ευγενική χορηγία φιλοξενίας της 