Στιχουργοί: Παραδοσιακό
Συνθέτες: Παραδοσιακό
Χ̌έρα τρυγόνα κελαηδεί σ’ έναν καζματσ̌οκλάδιν ’Κελαηδήνεν και -ν- έλεεν: «τ’ εμόν άντρας σον Άδην» Τρυγόνα μ’, πέει με τ’ όνομα σ’ για πέει με τίνος είσαι; Για πέει με τ’ οσπιτόπο σου και την οτάν ντο κείσαι Τρυγόνα μ’, έλα μετ’ εμέν όνταν τσ̌οκεύ’ η δείσαν Ας πάμε σο προσ̌κύνεμαν και σ’ αλατί’ τη ρίζαν Πετούν, πετούν, πετούν, πετούν, πετούν τα περιστέρι͜α Λελεύω τ’ ομματόπα ντο τερούν στέρι͜α-στέρι͜α
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| αλατί’ | ελάτου | ||
| δείσαν | ομίχλη | δεῖσα=υγρασία, λάσπη, βρωμιά | |
| έλεεν | έλεγε | ||
| εμόν | δικός/ή/ό μου | ἐμοῦ | |
| καζματσ̌οκλάδιν | κλαδί λιόπρινου (επιστ. ilex colchica) | kazmaç + κλαδίν | |
| κείσαι | κείτεσαι, ξαπλώνεις | ||
| ’κελαηδήνεν | (εκελαηδήνεν) κελαηδούσε | ||
| λελεύω | χαίρομαι | ||
| μετ’ | μαζί με (με αιτιατική), με (τρόπος) | ||
| ομματόπα | ματάκια | ||
| όνταν | όταν | ||
| οσπιτόπο | σπιτάκι | hospitium<hospes + -όπον | |
| οτάν | δωμάτιο | oda | |
| πέει | (προστ.) πες | ||
| προσ̌κύνεμαν | προσκύνημα, ασπασμός εικόνας, χαιρετισμός με επιστολή ή προφορικά προς μακρινό πρόσωπο | ||
| στέρι͜α | ακλόνητα, σταθερά, σιγά, αργά και καθαρά | ||
| στέρι͜α-στέρι͜α | σταθερά, σιγά-σιγά | ||
| τερούν | κοιτούν | ||
| τίνος | ποιού; | ||
| τρυγόνα | το πουλί τρυγόνι, χαϊδευτική προσφώνηση γυναίκας | ||
| τσ̌οκεύ’ | καταπίπτει, επικάθεται, κλίνει υπό το βάρος | çökmek | |
| χ̌έρα | χήρα |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| αλατί’ | ελάτου | ||
| δείσαν | ομίχλη | δεῖσα=υγρασία, λάσπη, βρωμιά | |
| έλεεν | έλεγε | ||
| εμόν | δικός/ή/ό μου | ἐμοῦ | |
| καζματσ̌οκλάδιν | κλαδί λιόπρινου (επιστ. ilex colchica) | kazmaç + κλαδίν | |
| κείσαι | κείτεσαι, ξαπλώνεις | ||
| ’κελαηδήνεν | (εκελαηδήνεν) κελαηδούσε | ||
| λελεύω | χαίρομαι | ||
| μετ’ | μαζί με (με αιτιατική), με (τρόπος) | ||
| ομματόπα | ματάκια | ||
| όνταν | όταν | ||
| οσπιτόπο | σπιτάκι | hospitium<hospes + -όπον | |
| οτάν | δωμάτιο | oda | |
| πέει | (προστ.) πες | ||
| προσ̌κύνεμαν | προσκύνημα, ασπασμός εικόνας, χαιρετισμός με επιστολή ή προφορικά προς μακρινό πρόσωπο | ||
| στέρι͜α | ακλόνητα, σταθερά, σιγά, αργά και καθαρά | ||
| στέρι͜α-στέρι͜α | σταθερά, σιγά-σιγά | ||
| τερούν | κοιτούν | ||
| τίνος | ποιού; | ||
| τρυγόνα | το πουλί τρυγόνι, χαϊδευτική προσφώνηση γυναίκας | ||
| τσ̌οκεύ’ | καταπίπτει, επικάθεται, κλίνει υπό το βάρος | çökmek | |
| χ̌έρα | χήρα |
Με την ευγενική χορηγία φιλοξενίας της 