
Στιχουργοί: Γιώργος Σιαπανίδης | Παραδοσιακό
Συνθέτες: Παραδοσιακό
Να έμ’ σ’ ωτία σ’ σκουλαρίκ’ και του χ̌ερί’ σ’ βραχ̌ι͜άλι Χρυσόν σταυρόν σ’ άσπρον την ψ̌η σ’ κι απάν’ σ’ ωμία σ’ σ̌άλι Ας σο κοτσορρύμ’ δι͜αβαίνω κι απ’ εσέν ’κι απιδι͜αβαίνω Του Σ̌ιαπάν’ τον πάρδον παίρω κι ας σο Πορτοράζ’ ’κ’ εβγαίνω Έφαες με θ’ αποθάνω! Ατό κοιμάται σα ψηλά και σ’ άσπρα τα κρεβάτι͜α Την καρδι͜ά μ’ ετσ̌ουρούεψα σ’ ατεινές τα σοκάκια Τ’ εμόν η τύχη μ’ με το τράμ’ και με τα μουταράδες Όλιον ο κόσμον χ̌αίρεται κι εγώ με τα πελιάδες Ας σο κοτσορρύμ’ δι͜αβαίνω κι απ’ εσέν ’κι απιδι͜αβαίνω Του Σ̌ιαπάν’ τον πάρδον παίρω κι ας σο Πορτοράζ’ ’κ’ εβγαίνω Έφαες με θ’ αποθάνω! Να έξερες ασ’χώρετον για τ’ εσέν ντο παθάνω Ψυχομαχ̌ώ, η ψ̌η μ’ ’κ’ εβγαίν’ νέ ζω, νέ αποθάνω Τ’ εμόν η ψ̌η κι ο θάνατον πουλί μ’, σ’ εσά τα χ̌έρι͜α Αν θέλτς με τσ’ αγγέλτς έπαρ’ το, αν θέλτς με τα μαχ̌αίρι͜α Ας σο κοτσορρύμ’ δι͜αβαίνω κι απ’ εσέν ’κι απιδι͜αβαίνω Του Σ̌ιαπάν’ τον πάρδον παίρω κι ας σο Πορτοράζ’ ’κ’ εβγαίνω Έφαες με θ’ αποθάνω! Έναν καιρόν επέτανα όθεν εθέλ’να επέγ’να Ατώρα εκόπαν τα φτερά μ’ σο μεσοστράτ’ επέμ’να Άτσ̌απα ποίος θα κερδαίν’, τρυγονόπο μ’, τα κάλλια σ’; Ευτάς με του θανάτ’ παιδίν έπαρ’ με σην εγκάλια σ’ Ας σο κοτσορρύμ’ δι͜αβαίνω κι απ’ εσέν ’κι απιδι͜αβαίνω Του Σ̌ιαπάν’ τον πάρδον παίρω κι ας σο Πορτοράζ’ ’κ’ εβγαίνω Έφαες με θ’ αποθάνω!
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| αγγέλτς | αγγέλους | ||
| απάν’ | πάνω | ||
| απιδι͜αβαίνω | φεύγω, αφήνω πίσω, προσπερνώ, ξεπερνώ | από + διαβαίνω | |
| αποθάνω | πεθαίνω | ||
| ας σο | απ’ το | ασό σο (από το) | |
| ασ’χώρετον | ασυγχώρητο | ||
| ατεινές | αυτηνής | ||
| άτσ̌απα | άραγε, αναρωτιέμαι | acaba/ʿacebā | |
| ατώρα | τώρα | ||
| βραχ̌ι͜άλι | βραχιόλι | βραχιάλιον<bracchiale<βραχίων | |
| δι͜αβαίνω | (για τόπο) περνώ, διασχίζω, (για χρόνο) περνώ | διαβαίνω | |
| εβγαίν’ | βγαίνει | ||
| εγκάλια | αγκαλιά | ||
| εθέλ’να | ήθελα | ||
| εκόπαν | κόπηκαν | ||
| έμ’ | ήμουν | ||
| εμόν | δικός/ή/ό μου | ἐμοῦ | |
| έξερες | ήξερες | ||
| έπαρ’ | (προστ.) πάρε | ||
| επέγ’να | πήγαινα | ||
| επέμ’να | απόμεινα | ||
| επέτανα | πετούσα | ||
| εσά | δικά σου/σας | ||
| ετσ̌ουρούεψα | έφθειρα, σάπισα | çürümek | |
| ευτάς | κάνεις, φτιάχνεις | εὐθειάζω | |
| έφαες | έφαγες | ||
| θανάτ’ | θανάτου | ||
| θάνατον | θάνατος | ||
| θέλτς | θέλεις | ||
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κάλλια | κάλλη | ||
| κερδαίν’ | κερδίζει | ||
| ’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κοτσορρύμ’ | ρυάκι με λίγο νερό | ||
| μεσοστράτ’ | μέση του δρόμου | ||
| μουταράδες | πενιχρά μέσα, ψευτοδουλειές | müdârâ | |
| νέ | ούτε | ne | |
| όθεν | όπου, οπουδήποτε, σε όποιον | ||
| όλιον | όλο, ολόκληρο | ||
| παθάνω | παθαίνω | ||
| παίρω | παίρνω | ||
| πάρδον | γάτο | πάρδος/πάρδαλις | |
| πελιάδες | βάσανα, σκοτούρες | bela | |
| ποίος | (ερωτημ.) ποιός, (αναφ.αντων.) όποιος | ||
| τράμ’ | μονάδα βάρους, το 1/400 της οκάς, πολύ μικρή ποσότητα από κάτι | μεσ. ελλ. δράμιον < τουρκ. dirhem < περσ. dirham < αρχ. ελλ. δραχμή (αντιδάνειο) | |
| τρυγονόπο | μικρό τρυγόνι | ||
| τσ’ | (ως τση, άρθρο γεν. ενικού) του/της, (ως τσοι, άρθρο αιτ. πληθ.) τις, (ως ερωτημ. τσί;) ποιός; | ||
| χ̌ερί’ | χεριού | ||
| ψ̌η | ψυχή | ||
| ψυχομαχ̌ώ | ψυχομαχώ, χαροπαλεύω | ||
| ωμία | ώμοι | ||
| ωτία | αυτιά |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| αγγέλτς | αγγέλους | ||
| απάν’ | πάνω | ||
| απιδι͜αβαίνω | φεύγω, αφήνω πίσω, προσπερνώ, ξεπερνώ | από + διαβαίνω | |
| αποθάνω | πεθαίνω | ||
| ας σο | απ’ το | ασό σο (από το) | |
| ασ’χώρετον | ασυγχώρητο | ||
| ατεινές | αυτηνής | ||
| άτσ̌απα | άραγε, αναρωτιέμαι | acaba/ʿacebā | |
| ατώρα | τώρα | ||
| βραχ̌ι͜άλι | βραχιόλι | βραχιάλιον<bracchiale<βραχίων | |
| δι͜αβαίνω | (για τόπο) περνώ, διασχίζω, (για χρόνο) περνώ | διαβαίνω | |
| εβγαίν’ | βγαίνει | ||
| εγκάλια | αγκαλιά | ||
| εθέλ’να | ήθελα | ||
| εκόπαν | κόπηκαν | ||
| έμ’ | ήμουν | ||
| εμόν | δικός/ή/ό μου | ἐμοῦ | |
| έξερες | ήξερες | ||
| έπαρ’ | (προστ.) πάρε | ||
| επέγ’να | πήγαινα | ||
| επέμ’να | απόμεινα | ||
| επέτανα | πετούσα | ||
| εσά | δικά σου/σας | ||
| ετσ̌ουρούεψα | έφθειρα, σάπισα | çürümek | |
| ευτάς | κάνεις, φτιάχνεις | εὐθειάζω | |
| έφαες | έφαγες | ||
| θανάτ’ | θανάτου | ||
| θάνατον | θάνατος | ||
| θέλτς | θέλεις | ||
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κάλλια | κάλλη | ||
| κερδαίν’ | κερδίζει | ||
| ’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κοτσορρύμ’ | ρυάκι με λίγο νερό | ||
| μεσοστράτ’ | μέση του δρόμου | ||
| μουταράδες | πενιχρά μέσα, ψευτοδουλειές | müdârâ | |
| νέ | ούτε | ne | |
| όθεν | όπου, οπουδήποτε, σε όποιον | ||
| όλιον | όλο, ολόκληρο | ||
| παθάνω | παθαίνω | ||
| παίρω | παίρνω | ||
| πάρδον | γάτο | πάρδος/πάρδαλις | |
| πελιάδες | βάσανα, σκοτούρες | bela | |
| ποίος | (ερωτημ.) ποιός, (αναφ.αντων.) όποιος | ||
| τράμ’ | μονάδα βάρους, το 1/400 της οκάς, πολύ μικρή ποσότητα από κάτι | μεσ. ελλ. δράμιον < τουρκ. dirhem < περσ. dirham < αρχ. ελλ. δραχμή (αντιδάνειο) | |
| τρυγονόπο | μικρό τρυγόνι | ||
| τσ’ | (ως τση, άρθρο γεν. ενικού) του/της, (ως τσοι, άρθρο αιτ. πληθ.) τις, (ως ερωτημ. τσί;) ποιός; | ||
| χ̌ερί’ | χεριού | ||
| ψ̌η | ψυχή | ||
| ψυχομαχ̌ώ | ψυχομαχώ, χαροπαλεύω | ||
| ωμία | ώμοι | ||
| ωτία | αυτιά |

