Στιχουργοί: Γιώργος Σιαπανίδης | Παραδοσιακό
Συνθέτες: Παραδοσιακό
Ας σο δρανί σ’ αποφκακέσ’ δι͜αβαίνω, αντιδι͜αβαίνω ’Κι λες ας σο χατίρ’ν εθε «οξ̌ώκα -ν- ας εβγαίνω» Καντηλώνω και μανίζω και -ν- ας ση σεβτι͜άν υλίζω Κατακουρτώ την κάμηλον και το κωνώπ’ υλίζω¹ Ατό το ζαροτέρεμα σ’ όσον ντο πάει και παίρ’ με Φοούμαι όλεν υστερνά έναν πελιάν θα φέρ’ με Τ’ οφρύδι͜α σ’ ’κι αποκορδυλιά͜εις και ’κι γελάς καμίαν Εγώ απ’ εσέν ’κ’ έμευα ατόσον περφανείαν Καντηλώνω και μανίζω και -ν- ας ση σεβτι͜άν υλίζω Κατακουρτώ την κάμηλον και το κωνώπ’ υλίζω Τ’ οφρύδι͜α σ’ τ’ ανημέρωτα, ρίζα μ’, θα ημερώνω Σ’ οσπιτόπο σ’ ολόερα εγώ θα ξημερώνω Η λαλία μ’ σον ουρανόν πουλί μ’, παρακαλώ σε Άφησον τον διάβολο σ’ και -ν- έλα ας φιλώ σε Καντηλώνω και μανίζω και -ν- ας ση σεβτι͜άν υλίζω Κατακουρτώ την κάμηλον και το κωνώπ’ υλίζω Ανάθεμα το διάταγμαν και τη στράταν ντο δείκ’ς με Αρνί μ’, θα έρ’ται είνας καιρός θ’ αραεύ’ς ’κι θα ’βρήκ’ς με Τη ζωής τον ανέφορον μετ’ εσέναν θ’ επαίρ’να Τα στράτας όλια έκοψες ομάλιν πουθέν ’κ’ εύρα Καντηλώνω και μανίζω και -ν- ας ση σεβτι͜άν υλίζω Κατακουρτώ την κάμηλον και το κωνώπ’ υλίζω
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| ανέφορον | ανήφορο | ||
| ανημέρωτα | μη εξημερωμένα | ||
| αντιδι͜αβαίνω | ξαναπερνώ, πηγαινοέρχομαι | ||
| αποκορδυλιά͜εις | ξεμπλέκεις, αποπλέκεις | ||
| αποφκακέσ’ | από κάτω πέρα | ||
| αραεύ’ς | ψάχνεις, αναζητάς, γυρεύεις | aramak | |
| ας σο | απ’ το | ασό σο (από το) | |
| ατόσον | τόσο | ||
| άφησον | (προστ.) άφησε | ||
| ’βρήκ’ς | (ευρήκ’ς) βρίσκεις | ||
| δείκ’ς | δείχνεις, καταδεικνύεις | ||
| δι͜αβαίνω | (για τόπο) περνώ, διασχίζω, (για χρόνο) περνώ | διαβαίνω | |
| δρανί | φεγγίτης, άνω μέρος στέγης, οριζόντια στέγη σπιτιού | ||
| εθε | του/της | ||
| είνας | ένας/μία | ||
| έμευα | ήλπιζα, προσδοκούσα, ανέμενα | ummak | |
| επαίρ’να | έπαιρνα | ||
| έρ’ται | έρχεται | ||
| εύρα | βρήκα, (ιδιωμ. προστ.) βρες | ||
| ζαροτέρεμα | στραβοκοίταγμα | ||
| ημερώνω | εξημερώνω | ||
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| καμίαν | ποτέ | ||
| καντηλώνω | αρχίζω να πυρώνω, μτφ. εξοργίζομαι | ||
| κατακουρτώ | (υπερβ) εκ του κατά+κουρτώ=καταπίνω | ||
| ’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κωνώπ’ | κουνούπι | ||
| λαλία | λαλιά, φωνή | ||
| μανίζω | κατακαίω κάτι μέχρι καπνιάς, οργίζομαι, θυμώνω | ||
| μετ’ | μαζί με (με αιτιατική), με (τρόπος) | ||
| όλεν | όλη/ο, ολόκληρη/ο | ||
| όλια | όλα | ||
| ολόερα | ολόγυρα | ||
| ομάλιν | ομαλός, ίσιος δρόμος | ||
| οσπιτόπο | σπιτάκι | hospitium<hospes + -όπον | |
| οφρύδι͜α | φρύδια | ||
| παίρ’ | παίρνω/ει | ||
| πελιάν | βάσανο, σκοτούρα | bela | |
| περφανείαν | υπερηφάνεια | ||
| πουθέν | πουθενά | ||
| σεβτι͜άν | έρωτα, αγάπη | sevda/sevdā | |
| στράτας | (ονομ.) δρόμοι, (αιτ.) δρόμους | ||
| υλίζω | στραγγίζω, διυλίζω, καταστάζω | ὑλίζω | |
| υστερνά | κατοπινά, τελευταία | ||
| φέρ’ | φέρνω/ει | ||
| φοούμαι | φοβάμαι | ||
| χατίρ’ν | χάρη, σεβασμός, υπόληψη | hatır/ḫāṭir |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| ανέφορον | ανήφορο | ||
| ανημέρωτα | μη εξημερωμένα | ||
| αντιδι͜αβαίνω | ξαναπερνώ, πηγαινοέρχομαι | ||
| αποκορδυλιά͜εις | ξεμπλέκεις, αποπλέκεις | ||
| αποφκακέσ’ | από κάτω πέρα | ||
| αραεύ’ς | ψάχνεις, αναζητάς, γυρεύεις | aramak | |
| ας σο | απ’ το | ασό σο (από το) | |
| ατόσον | τόσο | ||
| άφησον | (προστ.) άφησε | ||
| ’βρήκ’ς | (ευρήκ’ς) βρίσκεις | ||
| δείκ’ς | δείχνεις, καταδεικνύεις | ||
| δι͜αβαίνω | (για τόπο) περνώ, διασχίζω, (για χρόνο) περνώ | διαβαίνω | |
| δρανί | φεγγίτης, άνω μέρος στέγης, οριζόντια στέγη σπιτιού | ||
| εθε | του/της | ||
| είνας | ένας/μία | ||
| έμευα | ήλπιζα, προσδοκούσα, ανέμενα | ummak | |
| επαίρ’να | έπαιρνα | ||
| έρ’ται | έρχεται | ||
| εύρα | βρήκα, (ιδιωμ. προστ.) βρες | ||
| ζαροτέρεμα | στραβοκοίταγμα | ||
| ημερώνω | εξημερώνω | ||
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| καμίαν | ποτέ | ||
| καντηλώνω | αρχίζω να πυρώνω, μτφ. εξοργίζομαι | ||
| κατακουρτώ | (υπερβ) εκ του κατά+κουρτώ=καταπίνω | ||
| ’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κωνώπ’ | κουνούπι | ||
| λαλία | λαλιά, φωνή | ||
| μανίζω | κατακαίω κάτι μέχρι καπνιάς, οργίζομαι, θυμώνω | ||
| μετ’ | μαζί με (με αιτιατική), με (τρόπος) | ||
| όλεν | όλη/ο, ολόκληρη/ο | ||
| όλια | όλα | ||
| ολόερα | ολόγυρα | ||
| ομάλιν | ομαλός, ίσιος δρόμος | ||
| οσπιτόπο | σπιτάκι | hospitium<hospes + -όπον | |
| οφρύδι͜α | φρύδια | ||
| παίρ’ | παίρνω/ει | ||
| πελιάν | βάσανο, σκοτούρα | bela | |
| περφανείαν | υπερηφάνεια | ||
| πουθέν | πουθενά | ||
| σεβτι͜άν | έρωτα, αγάπη | sevda/sevdā | |
| στράτας | (ονομ.) δρόμοι, (αιτ.) δρόμους | ||
| υλίζω | στραγγίζω, διυλίζω, καταστάζω | ὑλίζω | |
| υστερνά | κατοπινά, τελευταία | ||
| φέρ’ | φέρνω/ει | ||
| φοούμαι | φοβάμαι | ||
| χατίρ’ν | χάρη, σεβασμός, υπόληψη | hatır/ḫāṭir |
¹ Κατακουρτώ την κάμηλον και το κωνώπ’ υλίζω [κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο (23.24) «οἱ διυλίζοντες τὸν κώνωπα, τὴν δὲ κάμηλον καταπίνοντες»] • επιμένω σε ένα ασήμαντο ζήτημα και το αναλύω με σχολαστικότητα και αγνοώ αυτό που είναι πράγματι σημαντικό
Με την ευγενική χορηγία φιλοξενίας της 