.
.
Αυθεντικά παραδοσιακά ακούσματα

Κανείς ’κ’ εξέρ’ το τερτόπο μ’

Συνθέτες: Παραδοσιακό
Κανείς ’κ’ εξέρ’ το τερτόπο μ’
Συνθέτες: Παραδοσιακό
fullscreen
Κανείς ’κ’ εξέρ’ το τερτόπο μ’,
κανείς ’κ’ εξέρ’ το χάλι μ’
Κανείς, μάνα μ’, να μη παθάν’
ντ’ εδέβαν ’ς σο κιφάλι μ’

Άμον ήλιος ντο βασιλεύ’
σ’ έρημα τα ραχ̌ία
Αέτσ’ βραδύν’ και σκοτεινεύ’
σ’ άχαρον την καρδία μ’

Η ζουπούνα τ’ς έν’ λογάδι͜α
και φέρ’ νερόν και πλύν’ α̤το
ασ’ ούλι͜α τα πεγάδι͜α
Η ζουπούνα τ’ς έν’ πλουμία
και φέρ’ νερόν και πλύν’ α̤το
ας ση Κιλκισί’ τα κουΐα/’ς ση Ραγιάν¹ τα κουΐα

Τα δά̤κρυ͜α μ’ τρέχ’νε άμον ποτάμ’,
τρέχ’νε -ν- ας σ’ ομματόπα μ’
Μανάχα ο άχαρον εγώ
εξέρω ας σα τερτόπα μ’
[Είπα, μα την Παναΐαν!]

Πολλά ’κι πάει, μικρόν αρνί μ’,
θ’ έρ’ται τ’ εμόν το τέλος
Θα χάται ας σον πρόσωπο σ’
ατό ντο λένε γέλος
[Είπα, μα την Παναΐαν!]
ΚείμενοΕπεξήγησηΕτυμ. ΡίζαΠροέλευση
αέτσ’έτσι
άμονσαν, όπως, καθώς ἅμα
ας σ’(ας σου) από του, από τότε που/αφότου, (ας σο) από το/τα
ας σααπ’ τα ασό σα (από τα)
ας σοναπ’ τον ασό σον (από τον)
ασ’από
βραδύν’βραδιάζει
γέλοςγέλιο, περίγελος
εδέβαν(για τόπο) πέρασαν, διέσχισαν, (για χρόνο) πέρασαν διαβαίνω
εμόνδικός/ή/ό μου ἐμοῦ
έν’είναι
εξέρ’ξέρω/ει, γνωρίζω/ει
έρ’ταιέρχεται
ζουπούναμακρύ μανικωτό φόρεμα χωρίς ραφή στους ώμους ζιπούνι(ν)<zipon (βενετ.)
’κ’δεν οὐκί<οὐχί
’κιδεν οὐκί<οὐχί
κιλκισί’(γεν. ενικ.) Κιλκίς
κιφάλικεφάλι
κουΐαλάκκοι, ορύγματα kuyu
λογάδι͜αποικίλματα, διακοσμητικά σχέδια σε πλεκτό, υφαντό ή ρούχο, σύνολο τιμαλφών κοσμημάτων
μανάχα(επιρρ.) μονάχα
ομματόπαματάκια
ούλι͜αόλα
παθάν’παθαίνει
πεγάδι͜αβρύσες
πλουμίακεντητά ή ζωγραφιστά διακοσμητικά σχέδια, μτφ. στολίδια pluma
πλύν’πλένω/ει
πολλά(επίθ.) πολλά, (επίρρ.) πολύ
ποτάμ’ποτάμι
ραχ̌ίαράχες, βουνά
’ς(ας) από
σκοτεινεύ’σκοτεινιάζει
τερτόπα(υποκορ.) καημοί, βάσανα, στενοχώριες dert
τερτόποκαημό, βάσανο, στενοχώρια dert + -όπον (υποκορ.)
τρέχ’νετρέχουν
φέρ’φέρνω/ει
χάταιχάνεται
ΚείμενοΕπεξήγησηΕτυμ. ΡίζαΠροέλ.
αέτσ’έτσι
άμονσαν, όπως, καθώς ἅμα
ας σ’(ας σου) από του, από τότε που/αφότου, (ας σο) από το/τα
ας σααπ’ τα ασό σα (από τα)
ας σοναπ’ τον ασό σον (από τον)
ασ’από
βραδύν’βραδιάζει
γέλοςγέλιο, περίγελος
εδέβαν(για τόπο) πέρασαν, διέσχισαν, (για χρόνο) πέρασαν διαβαίνω
εμόνδικός/ή/ό μου ἐμοῦ
έν’είναι
εξέρ’ξέρω/ει, γνωρίζω/ει
έρ’ταιέρχεται
ζουπούναμακρύ μανικωτό φόρεμα χωρίς ραφή στους ώμους ζιπούνι(ν)<zipon (βενετ.)
’κ’δεν οὐκί<οὐχί
’κιδεν οὐκί<οὐχί
κιλκισί’(γεν. ενικ.) Κιλκίς
κιφάλικεφάλι
κουΐαλάκκοι, ορύγματα kuyu
λογάδι͜αποικίλματα, διακοσμητικά σχέδια σε πλεκτό, υφαντό ή ρούχο, σύνολο τιμαλφών κοσμημάτων
μανάχα(επιρρ.) μονάχα
ομματόπαματάκια
ούλι͜αόλα
παθάν’παθαίνει
πεγάδι͜αβρύσες
πλουμίακεντητά ή ζωγραφιστά διακοσμητικά σχέδια, μτφ. στολίδια pluma
πλύν’πλένω/ει
πολλά(επίθ.) πολλά, (επίρρ.) πολύ
ποτάμ’ποτάμι
ραχ̌ίαράχες, βουνά
’ς(ας) από
σκοτεινεύ’σκοτεινιάζει
τερτόπα(υποκορ.) καημοί, βάσανα, στενοχώριες dert
τερτόποκαημό, βάσανο, στενοχώρια dert + -όπον (υποκορ.)
τρέχ’νετρέχουν
φέρ’φέρνω/ει
χάταιχάνεται
Κανείς ’κ’ εξέρ’ το τερτόπο μ’
Σημειώσεις
¹ Παλιά ονομασία του χωριού Βάθη Κιλκίς

Ποντιακός Στίχος - Pontian Lyrics 2025

Επικοινωνία: infoDUMMY@pontianlyrics.gr

Με την ευγενική χορηγία φιλοξενίας της IpHost