Στιχουργοί: Παραδοσιακό
Συνθέτες: Παραδοσιακό
Παρχαρομάνα ελάλεσεν θ’ ευτάει χαράν και γάμον Παντρεύ’ το παρχαρόπουλον ση δείσα μαθεμένον Λαλεί, λαλεί το Κρέν Πεγάδ’, τα Δώδεκα Παρχάρι͜α Τ’ οψίκ’ έρθεν κι εσ̌κέπασεν τ’ Αε-Σερί’ τ’ ομάλια Εφτά ημέρας φαγοπότ’, εφτά ημέρας γάμος Κι άλλα εφτά εκράτεσεν τη σύντεκνου η παρέβγα ♫ Εσύ εμέναν έλεες «ντό πολλά αγαπώ σε!» Ατώρα σύρκεσαι σο γιάν’ κι από μακρά τερώ σε ’Δοξία μ’, Ευδοξία μ’ τρώγω τ’ εσά τα ψ̌ήα! Εσύ είσαι μικρόν κορίτσ’, ο νου σ’ ’κι κουλανεύ’ σε Η μάνα σ’ έχ̌’ το καπαέτ’ ’κι θέλ’ να δι͜αρμενεύ’ σε ’Δοξία μ’, Ευδοξία μ’ τρώγω τ’ εσά τα ψ̌ήα!
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| αε-Σερί’ | του αϊ-Σέργιου ή αϊ-Γιώργη | ||
| ατώρα | τώρα | ||
| γιάν’ | πλάι, πλευρά | yan | |
| δείσα | ομίχλη | δεῖσα=υγρασία, λάσπη, βρωμιά | |
| δι͜αρμενεύ’ | συμβουλεύω/ει, νουθετώ/εί | μσν. ὁρμηνεύω < αρχ. ἑρμηνεύω | |
| εκράτεσεν | κράτησε | ||
| ελάλεσεν | έβγαλε λαλιά, κάλεσε, αποκάλεσε, προσκάλεσε, οδήγησε | ||
| έλεες | έλεγες | ||
| έρθεν | ήρθε | ||
| εσά | δικά σου/σας | ||
| εσ̌κέπασεν | σκέπασε | ||
| ευτάει | κάνει, φτιάχνει | εὐθειάζω | |
| έχ̌’ | έχει | ||
| καπαέτ’ | φταίξιμο, σφάλμα, έγκλημα | kabahat/ḳabāḥat | |
| ’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κουλανεύ’ | χρησιμοποιεί κτ, εκμεταλλεύεται κτ | kullanmak | |
| κρέν | κρύο/α, δροσερό/ά | ||
| λαλεί | βγάζει λαλιά, καλεί, αποκαλεί, προσκαλεί, οδηγεί | ||
| μαθεμένον | μαθημένη/ο | ||
| μακρά | (επιρρ.) μακριά, (επιθ.) μακρινά, απομακρυσμένα | ||
| ομάλια | ομαλοί δρόμοι, ευθείες, πεδιάδες, ομαλά (επίρρ) | ||
| οψίκ’ | γαμήλια πομπή προς παραλαβή της νύφης | ||
| παρέβγα | κατευόδωμα, προπομπή | ||
| παρχάρι͜α | ορεινοί τόποι θερινής βοσκής | ||
| παρχαρομάνα | γυναίκα που ήταν επιφορτισμένη με τις δουλειές του παρχαριού, ορεινού τόπου θερινής βοσκής | ||
| παρχαρόπουλον | πουλί του παρχαριού | ||
| πεγάδ’ | βρύση | ||
| πολλά | (επίθ.) πολλά, (επίρρ.) πολύ | ||
| σύρκεσαι | τραβιέσαι, αντέχεσαι | ||
| τερώ | κοιτώ | ||
| ψ̌ήα | ψυχές, η περιοχή του στέρνου, τα εσώψυχα |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| αε-Σερί’ | του αϊ-Σέργιου ή αϊ-Γιώργη | ||
| ατώρα | τώρα | ||
| γιάν’ | πλάι, πλευρά | yan | |
| δείσα | ομίχλη | δεῖσα=υγρασία, λάσπη, βρωμιά | |
| δι͜αρμενεύ’ | συμβουλεύω/ει, νουθετώ/εί | μσν. ὁρμηνεύω < αρχ. ἑρμηνεύω | |
| εκράτεσεν | κράτησε | ||
| ελάλεσεν | έβγαλε λαλιά, κάλεσε, αποκάλεσε, προσκάλεσε, οδήγησε | ||
| έλεες | έλεγες | ||
| έρθεν | ήρθε | ||
| εσά | δικά σου/σας | ||
| εσ̌κέπασεν | σκέπασε | ||
| ευτάει | κάνει, φτιάχνει | εὐθειάζω | |
| έχ̌’ | έχει | ||
| καπαέτ’ | φταίξιμο, σφάλμα, έγκλημα | kabahat/ḳabāḥat | |
| ’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κουλανεύ’ | χρησιμοποιεί κτ, εκμεταλλεύεται κτ | kullanmak | |
| κρέν | κρύο/α, δροσερό/ά | ||
| λαλεί | βγάζει λαλιά, καλεί, αποκαλεί, προσκαλεί, οδηγεί | ||
| μαθεμένον | μαθημένη/ο | ||
| μακρά | (επιρρ.) μακριά, (επιθ.) μακρινά, απομακρυσμένα | ||
| ομάλια | ομαλοί δρόμοι, ευθείες, πεδιάδες, ομαλά (επίρρ) | ||
| οψίκ’ | γαμήλια πομπή προς παραλαβή της νύφης | ||
| παρέβγα | κατευόδωμα, προπομπή | ||
| παρχάρι͜α | ορεινοί τόποι θερινής βοσκής | ||
| παρχαρομάνα | γυναίκα που ήταν επιφορτισμένη με τις δουλειές του παρχαριού, ορεινού τόπου θερινής βοσκής | ||
| παρχαρόπουλον | πουλί του παρχαριού | ||
| πεγάδ’ | βρύση | ||
| πολλά | (επίθ.) πολλά, (επίρρ.) πολύ | ||
| σύρκεσαι | τραβιέσαι, αντέχεσαι | ||
| τερώ | κοιτώ | ||
| ψ̌ήα | ψυχές, η περιοχή του στέρνου, τα εσώψυχα |
Με την ευγενική χορηγία φιλοξενίας της 