Στιχουργοί: Γιώτης Γαβριηλίδης
Συνθέτες: Άγγελος Βασιλειάδης
Σα παρχάρι͜α εγεννέθες σον καθαρόν αέρα Αγνόν η καρδι͜ά σ’ και η ψ̌η σ’, μικρέσσα περιστέρα μ’ Μ’ ανθόγαλαν ετράνυνες σα παχ̌έα τα εβόρας Μακρά ας σην κάπνιαν κι ας σο τόζ’ κι ας σα λόγια τη χώρας Με τοι ρομάνες ’λάσκουσ’νε απάν’ και σο παρχάρι Ποίος την καρδία σ’ θα κλέφτ’, ρωμαίικον παλληκάρι; Ποντιοπούλι͜α θα γεννάς, θα είναι ευλοημένα και με τη χάρην τη Χριστού θα ζείτε χαρεμένα
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| αγνόν | αλλόκοτο/η, περίεργο/η, σπουδαίο/α, αξιοθαύμαστο/η | ἀγνώς (άγνωστος)<ἀ- + γιγνώσκω | |
| ανθόγαλαν | ανθόγαλο, λιπαρή ουσία σαν αφρός που εμφανίζεται στην επιφάνεια του γάλακτος, όταν αυτό βράσει | ||
| απάν’ | πάνω | ||
| ας σα | απ’ τα | ασό σα (από τα) | |
| ας σην | απ’ την | ασό σην (από την) | |
| ας σο | απ’ το | ασό σο (από το) | |
| εβόρας | σκιές, δροσερά μέρη | ||
| εγεννέθες | γεννήθηκες | ||
| ετράνυνες | μεγάλωσες, ανατράφηκες | τρανόω-ῶ | |
| ευλοημένα | ευλογημένα | ||
| κλέφτ’ | κλέβω/ει | ||
| ’λάσκουσ’νε | (ελάσκουσ’νε) περιφερόσουν, τριγυρνούσες, περιπλανιόσουν | ἀλάομαι/ηλάσκω | |
| μακρά | (επιρρ.) μακριά, (επιθ.) μακρινά, απομακρυσμένα | ||
| μικρέσσα | μικρή, νεαρή | ||
| παρχάρι | ορεινός τόπος θερινής βοσκής | ||
| παρχάρι͜α | ορεινοί τόποι θερινής βοσκής | ||
| παχ̌έα | παχιά | ||
| ποίος | (ερωτημ.) ποιός, (αναφ.αντων.) όποιος | ||
| ρομάνες | παρχαρομάνες, γυναίκες επιφορτισμένες με την επιμέλεια των ζώων και άλλες γαλακτοκομικές εργασίες στο παρχάρι (θερινό βοσκοτόπι) | ||
| ρωμαίικον | αυτό που είναι των Ρωμιών, ελληνικό | ||
| τόζ’ | σκόνη | toz | |
| τοι | τους/τις | ||
| χαρεμένα | χαρούμενα | ||
| χώρας | ξένος/η/ο/οι γενικά, οι/το/τα μη οικείο/α, ξενιτειάς | ||
| ψ̌η | ψυχή |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| αγνόν | αλλόκοτο/η, περίεργο/η, σπουδαίο/α, αξιοθαύμαστο/η | ἀγνώς (άγνωστος)<ἀ- + γιγνώσκω | |
| ανθόγαλαν | ανθόγαλο, λιπαρή ουσία σαν αφρός που εμφανίζεται στην επιφάνεια του γάλακτος, όταν αυτό βράσει | ||
| απάν’ | πάνω | ||
| ας σα | απ’ τα | ασό σα (από τα) | |
| ας σην | απ’ την | ασό σην (από την) | |
| ας σο | απ’ το | ασό σο (από το) | |
| εβόρας | σκιές, δροσερά μέρη | ||
| εγεννέθες | γεννήθηκες | ||
| ετράνυνες | μεγάλωσες, ανατράφηκες | τρανόω-ῶ | |
| ευλοημένα | ευλογημένα | ||
| κλέφτ’ | κλέβω/ει | ||
| ’λάσκουσ’νε | (ελάσκουσ’νε) περιφερόσουν, τριγυρνούσες, περιπλανιόσουν | ἀλάομαι/ηλάσκω | |
| μακρά | (επιρρ.) μακριά, (επιθ.) μακρινά, απομακρυσμένα | ||
| μικρέσσα | μικρή, νεαρή | ||
| παρχάρι | ορεινός τόπος θερινής βοσκής | ||
| παρχάρι͜α | ορεινοί τόποι θερινής βοσκής | ||
| παχ̌έα | παχιά | ||
| ποίος | (ερωτημ.) ποιός, (αναφ.αντων.) όποιος | ||
| ρομάνες | παρχαρομάνες, γυναίκες επιφορτισμένες με την επιμέλεια των ζώων και άλλες γαλακτοκομικές εργασίες στο παρχάρι (θερινό βοσκοτόπι) | ||
| ρωμαίικον | αυτό που είναι των Ρωμιών, ελληνικό | ||
| τόζ’ | σκόνη | toz | |
| τοι | τους/τις | ||
| χαρεμένα | χαρούμενα | ||
| χώρας | ξένος/η/ο/οι γενικά, οι/το/τα μη οικείο/α, ξενιτειάς | ||
| ψ̌η | ψυχή |
Με την ευγενική χορηγία φιλοξενίας της 