
Στιχουργοί: Παραδοσιακό
Συνθέτες: Παραδοσιακό
Έρθεν κι η Σαρακοστή να τρώγ̆ομε κοχλίδα̤ Απάν’ σ’ άσπρα τα χ̌έρα̤ σ’ ιεύ’νε δαχτυλίδα̤ Τα κοκκία, τα τσαβτάρα̤ χαρ’ αβού επλώανε Άσταν είδα ’τα κι εγώ τα γόλα̤ μ’ εκόπανε Kemençe çala çala Çıktım bir ince dala İnce dal kırıldı Kızlar bana sarıldı¹ Το γατίρ’ εκυλίεν, εκχ̌ύαν τα κορκότα Ο Τογκάν κλαίει το γατίρ’, η Τσ̌εκά τα κορκότα Ση Τσεντεμέ τ’ αγούλα̤ γατίρα̤ με τα ζίλα̤ Αλησαρί ’κ’ έπρεπαν ατά τα ρεζιλίγα̤ Kemençe çala çala Çıktım bir ince dala İnce dal kırıldı Kızlar bana sarıldı/vuruldu¹
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| αβού | (ιδιωμ. Νικόπολης) αυτόν/ή/ό, έτσι | ||
| αγούλα̤ | μαντριά αρνιών | ağıl | |
| απάν’ | πάνω | ||
| άσταν | από τότε που, μόλις, όταν | ||
| ατά | αυτά | ||
| γατίρ’ | μουλάρι | katır | |
| γατίρα̤ | μουλάρια | katır | |
| γόλα̤ | χέρια | kol | |
| δαχτυλίδα̤ | δαχτυλίδια | ||
| εκόπανε | κοπήκαν | ||
| εκυλίεν | κύλησε, κυλίστηκε | ||
| εκχ̌ύαν | εκχύθηκαν, χύθηκαν, εξέρρευσαν | εκχύνω<ἐγχέω< ἐν + χέω | |
| επλώανε | απλώθηκαν | ||
| έπρεπαν | ταίριαζαν | ||
| έρθεν | ήρθε | ||
| ζίλα̤ | κουδούνια | zil | |
| ιεύ’νε | ταιριάζουν | uymak | |
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κοκκία | σιτάρια, κόκκοι σιταριού | ||
| κορκότα | ξεφλουδισμένα και χονδραλεσμένα σιτάρια ή κριθάρια από τα οποία παρασκευάζουν σούπα | կորկոտ (korkot) | |
| κοχλίδα̤ | σαλιγκάρια | ||
| ρεζιλίγα̤ | ρεζιλίκια | rezillik | |
| τρώγ̆ομε | τρώμε | ||
| τσαβτάρα̤ | σίκαλη | çavdar | |
| χ̌έρα̤ | χέρια | ||
| χαρ’ | εισάγει ή τονίζει πρόταση με ποικίλες σημασιολογικές αποχρώσεις: λοιπόν, άρα, έτσι, επομένως, δηλαδή, τέλος πάντων, τώρα, άντε, με χροιά παρότρυνσης ή επίγνωσης, όπως το τουρκ. ha | ἄρα, σε σύνθεση με το τουρκ. δεικτικό/επιφων. μόριο ha → h-ar’ → αρ’ |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| αβού | (ιδιωμ. Νικόπολης) αυτόν/ή/ό, έτσι | ||
| αγούλα̤ | μαντριά αρνιών | ağıl | |
| απάν’ | πάνω | ||
| άσταν | από τότε που, μόλις, όταν | ||
| ατά | αυτά | ||
| γατίρ’ | μουλάρι | katır | |
| γατίρα̤ | μουλάρια | katır | |
| γόλα̤ | χέρια | kol | |
| δαχτυλίδα̤ | δαχτυλίδια | ||
| εκόπανε | κοπήκαν | ||
| εκυλίεν | κύλησε, κυλίστηκε | ||
| εκχ̌ύαν | εκχύθηκαν, χύθηκαν, εξέρρευσαν | εκχύνω<ἐγχέω< ἐν + χέω | |
| επλώανε | απλώθηκαν | ||
| έπρεπαν | ταίριαζαν | ||
| έρθεν | ήρθε | ||
| ζίλα̤ | κουδούνια | zil | |
| ιεύ’νε | ταιριάζουν | uymak | |
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κοκκία | σιτάρια, κόκκοι σιταριού | ||
| κορκότα | ξεφλουδισμένα και χονδραλεσμένα σιτάρια ή κριθάρια από τα οποία παρασκευάζουν σούπα | կորկոտ (korkot) | |
| κοχλίδα̤ | σαλιγκάρια | ||
| ρεζιλίγα̤ | ρεζιλίκια | rezillik | |
| τρώγ̆ομε | τρώμε | ||
| τσαβτάρα̤ | σίκαλη | çavdar | |
| χ̌έρα̤ | χέρια | ||
| χαρ’ | εισάγει ή τονίζει πρόταση με ποικίλες σημασιολογικές αποχρώσεις: λοιπόν, άρα, έτσι, επομένως, δηλαδή, τέλος πάντων, τώρα, άντε, με χροιά παρότρυνσης ή επίγνωσης, όπως το τουρκ. ha | ἄρα, σε σύνθεση με το τουρκ. δεικτικό/επιφων. μόριο ha → h-ar’ → αρ’ |

¹ Παίξε-παίξε κεμεντζέ Ανέβηκα σ’ ένα λεπτό κλαδί Το κλαδάκι έσπασε Κορίτσια με αγκάλιασαν/ερωτεύτηκαν β’ φωνή: Αλέξανδρος Παρχαρίδης
