Στιχουργοί: Κωστίκας Τσακαλίδης | Παραδοσιακό
Συνθέτες: Κωστίκας Τσακαλίδης | Παραδοσιακό
Έναν ημέρα τη Φωτός επήγαμε ση Πιστόφ’ Είπανε με «Φά’ και πία! Έχομε πολλά ρακία!» Αρ’ εκαικά πόσον έπα και εσ’κώθα και ευχέθα Είπα «Θείο! Τον υιό σ’ να χαρί͜ει σε -ν- ο Θεός» «Ντό λες», είπε με «καημένε; Τραγωδείς, τσ̌ουλντουρεμένε! Έπες ρακίν πουλουλέας κι εκατόν πενήντα τσ̌άϊα» «Έβγαλ’, δος μα τα παράδες! Θα τσακώνω τα ποδάρι͜α σ’» «Θείο, πάω σο χωρίον το παρόπο σ’ απ’ ολίον κάτ’ ευτάγω κι όλο στείλω» «Ντό λες» είπε «νε καημένε; Τραγωδείς, τσ̌ουλντουρεμένε! Έβγαλ’ δος μα τα παράδες, θα τσακώνω το κιφάλι σ’» Εράεψα σο τσ̌επόπο μ’, εύρα έναν καπικόπον Έπλωσα ’τον την παράν μετ’ έναν τρανόν χαράν «Ντό έν’ ατο, νε καημένε; Τραγωδείς, τσ̌ουλντουρεμένε!» Μ’ ένα λάχταν κι έναν μούσταν ας σην πόρταν έξ’ ερρούξα Σο κιφάλ’ απάν’ εντώκα, σο κιφάλ’ απάν’ ερρούξα Το κιφάλι μ’ εταράεν, ὰμα εκείνος πα εχπαράεν
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| ὰμα | αλλά | ama/ammā | |
| απάν’ | πάνω | ||
| αρ’ | εισάγει ή τονίζει πρόταση με ποικίλες σημασιολογικές αποχρώσεις: λοιπόν, άρα, έτσι, επομένως, δηλαδή, τέλος πάντων, τώρα, άντε, με χροιά παρότρυνσης ή επίγνωσης, όπως το τουρκ. ha | ἄρα | |
| ας σην | απ’ την | ασό σην (από την) | |
| δος | δώσε | ||
| δος μα | δώσε μου | ||
| έβγαλ’ | (προστ.) βγάλε | ||
| εκαικά | εκεί κοντά ακριβώς, εκεί κάτω | ||
| έν’ | είναι | ||
| εντώκα | χτύπησα | ||
| έξ’ | έξω ή ο αριθμός έξι | ||
| έπα | ήπια | ||
| έπες | ήπιες | ||
| έπλωσα | άπλωσα, έτεινα | ||
| εράεψα | έψαξα, γύρεψα, αναζήτησα | aramak | |
| ερρούξα | έπεσα | ||
| εσ’κώθα | σηκώθηκα | ||
| εταράεν | ταράχθηκε, ανακατεύτηκε, αναμίχθηκε | ταράσσω | |
| εύρα | βρήκα, (ιδιωμ. προστ.) βρες | ||
| ευτάγω | κάνω, φτιάχνω | εὐθειάζω | |
| ευχέθα | ευχήθηκα | ||
| έχομε | έχουμε | ||
| εχπαράεν | (αμτβ) τρόμαξε, ξαφνιάστηκε | εκσπαράσσω | |
| καπικόπον | (υποκορ.) καπίκι, νόμισμα της εποχής ισοδύναμο με 1/100 του ρουβλίου | kapik/копейка + -όπον | |
| κιφάλ’ | κεφάλι | ||
| κιφάλι | κεφάλι | ||
| λάχταν | κλωτσιά | λάκτισμα<λακτίζω | |
| μετ’ | μαζί με (με αιτιατική), με (τρόπος) | ||
| μούσταν | γροθιά | muşta/muşte | |
| πα | πάλι, επίσης, ακόμα | ||
| παράδες | λεφτά, χρήματα | para/pāre | |
| παράν | λεφτά, το χρήμα | para/pāre | |
| παρόπο | (υποκορ.) λεφτά, το χρήμα | para/pāre | |
| πία | (προστ.) πιες | ||
| ποδάρι͜α | πόδια | ||
| πολλά | (επίθ.) πολλά, (επίρρ.) πολύ | ||
| πουλουλέας | πιθάρια | ||
| ρακία | (πληθ.) αλκοολούχο ποτό που παράγεται από τη ζύμωση φρούτων ή στεμφύλων φρούτων | rakı/ˁaraḳī | |
| ρακίν | αλκοολούχο ποτό που παράγεται από τη ζύμωση φρούτων ή στεμφύλων φρούτων | rakı/ˁaraḳī | |
| ’τον | αυτόν | ||
| τραγωδείς | τραγουδάς | ||
| τσακώνω | σπάζω, θραύω, τσακίζω | ||
| τσ̌επόπο | τσεπούλα | cep/ceyb | |
| τσ̌ουλντουρεμένε | τρελαμένε | çıldırmış | |
| φά’ | (προστ.) φάε | ||
| χαρί͜ει | χαρίζει |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| ὰμα | αλλά | ama/ammā | |
| απάν’ | πάνω | ||
| αρ’ | εισάγει ή τονίζει πρόταση με ποικίλες σημασιολογικές αποχρώσεις: λοιπόν, άρα, έτσι, επομένως, δηλαδή, τέλος πάντων, τώρα, άντε, με χροιά παρότρυνσης ή επίγνωσης, όπως το τουρκ. ha | ἄρα | |
| ας σην | απ’ την | ασό σην (από την) | |
| δος | δώσε | ||
| δος μα | δώσε μου | ||
| έβγαλ’ | (προστ.) βγάλε | ||
| εκαικά | εκεί κοντά ακριβώς, εκεί κάτω | ||
| έν’ | είναι | ||
| εντώκα | χτύπησα | ||
| έξ’ | έξω ή ο αριθμός έξι | ||
| έπα | ήπια | ||
| έπες | ήπιες | ||
| έπλωσα | άπλωσα, έτεινα | ||
| εράεψα | έψαξα, γύρεψα, αναζήτησα | aramak | |
| ερρούξα | έπεσα | ||
| εσ’κώθα | σηκώθηκα | ||
| εταράεν | ταράχθηκε, ανακατεύτηκε, αναμίχθηκε | ταράσσω | |
| εύρα | βρήκα, (ιδιωμ. προστ.) βρες | ||
| ευτάγω | κάνω, φτιάχνω | εὐθειάζω | |
| ευχέθα | ευχήθηκα | ||
| έχομε | έχουμε | ||
| εχπαράεν | (αμτβ) τρόμαξε, ξαφνιάστηκε | εκσπαράσσω | |
| καπικόπον | (υποκορ.) καπίκι, νόμισμα της εποχής ισοδύναμο με 1/100 του ρουβλίου | kapik/копейка + -όπον | |
| κιφάλ’ | κεφάλι | ||
| κιφάλι | κεφάλι | ||
| λάχταν | κλωτσιά | λάκτισμα<λακτίζω | |
| μετ’ | μαζί με (με αιτιατική), με (τρόπος) | ||
| μούσταν | γροθιά | muşta/muşte | |
| πα | πάλι, επίσης, ακόμα | ||
| παράδες | λεφτά, χρήματα | para/pāre | |
| παράν | λεφτά, το χρήμα | para/pāre | |
| παρόπο | (υποκορ.) λεφτά, το χρήμα | para/pāre | |
| πία | (προστ.) πιες | ||
| ποδάρι͜α | πόδια | ||
| πολλά | (επίθ.) πολλά, (επίρρ.) πολύ | ||
| πουλουλέας | πιθάρια | ||
| ρακία | (πληθ.) αλκοολούχο ποτό που παράγεται από τη ζύμωση φρούτων ή στεμφύλων φρούτων | rakı/ˁaraḳī | |
| ρακίν | αλκοολούχο ποτό που παράγεται από τη ζύμωση φρούτων ή στεμφύλων φρούτων | rakı/ˁaraḳī | |
| ’τον | αυτόν | ||
| τραγωδείς | τραγουδάς | ||
| τσακώνω | σπάζω, θραύω, τσακίζω | ||
| τσ̌επόπο | τσεπούλα | cep/ceyb | |
| τσ̌ουλντουρεμένε | τρελαμένε | çıldırmış | |
| φά’ | (προστ.) φάε | ||
| χαρί͜ει | χαρίζει |
Με την ευγενική χορηγία φιλοξενίας της 