Στιχουργοί: Στάθης Νικολαΐδης
Συνθέτες: Στάθης Νικολαΐδης
[Ε!] Ας λέγω σας και τη κυρού μ’ αρ’ έναν ιστορίαν τη μάνα μ’ όντες έκλεψεν κι εγέντον φασαρίαν [Ε!] Ανάθεμα σε, Μουχαήλ, όλ’ για τ’ εσέναν λένε! Το κιφαλόπο σ’ έσ̌κισεν η Μαμισ̌ίνα, λένε [Ε!] Από ’πάν’ κέσ’ πα έρχουτον και τη Μεμίσ̌’ η κάλη Τον Μουχαήλ ερώτανεν «ντό έν’ ατό το χάλι σ’;» [Ε!] Η Μαμισ̌ίνα επέρεν έναν τρανόν λιθάρι Εντώκεν και κατάσ̌κισεν τη Τσ̌αχούρ’ το κιφάλι [Ε!] Απάν’ ση στράταν έστεκεν και μετ’ έναν ραβδίν-ι Εντώκεν κι εκατήβασεν τη Θεοδόσ’ τ’ ωμίν-ι [Ε!] Νέπε γειτόνοι, είδετεν ντό εποίκεν η γραία; Εντώκεν κι εταούτεψεν ολόκληρον παρέαν! [Ε!] Και -ν- αρ’ ατώρα ο Μεμίς̌ ας πάει σαφλίζ’ κι ας σπάνει Το θέλημα μ’ εποίκα ’το και με το παραπάν’-ι
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| απάν’ | πάνω | ||
| αρ’ | εισάγει ή τονίζει πρόταση με ποικίλες σημασιολογικές αποχρώσεις: λοιπόν, άρα, έτσι, επομένως, δηλαδή, τέλος πάντων, τώρα, άντε, με χροιά παρότρυνσης ή επίγνωσης, όπως το τουρκ. ha | ἄρα | |
| ατώρα | τώρα | ||
| γραία | γριά | ||
| εγέντον | έγινε | ||
| είδετεν | είδατε | ||
| εκατήβασεν | κατέβασε | ||
| έν’ | είναι | ||
| εντώκεν | χτύπησε | ||
| επέρεν | πήρε | ||
| εποίκα | έκανα, έφτιαξα | ποιέω-ῶ | |
| εποίκεν | έκανε, έφτιαξε | ποιέω-ῶ | |
| έρχουτον | ερχόταν | ||
| ερώτανεν | ρωτούσε | ||
| εταούτεψεν | σκόρπισε, διέλυσε | dağıtmak | |
| κάλη | η αγαπητή σύζυγος, η σύζυγος | ||
| κέσ’ | προς τα εκεί, προς το μέρος εκείνο | κέσου<κεῖσ’<κεῖσε<ἐκεῖσε | |
| κιφάλι | κεφάλι | ||
| κιφαλόπο | κεφαλάκι | ||
| κυρού | πατέρα | ||
| μετ’ | μαζί με (με αιτιατική), με (τρόπος) | ||
| νέπε | βρε! | ||
| όλ’ | όλοι/α | ||
| όντες | όταν | ||
| πα | πάλι, επίσης, ακόμα | ||
| ’πάν’ | (απάν’) πάνω | ||
| σαφλίζ’ | τρέχουν τα σάλια του | ||
| σπάνει | σκάει, εκρήγνυται | ||
| ’το | αυτό, το (προσωπική αντωνυμία) | ||
| ωμίν | ώμος |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| απάν’ | πάνω | ||
| αρ’ | εισάγει ή τονίζει πρόταση με ποικίλες σημασιολογικές αποχρώσεις: λοιπόν, άρα, έτσι, επομένως, δηλαδή, τέλος πάντων, τώρα, άντε, με χροιά παρότρυνσης ή επίγνωσης, όπως το τουρκ. ha | ἄρα | |
| ατώρα | τώρα | ||
| γραία | γριά | ||
| εγέντον | έγινε | ||
| είδετεν | είδατε | ||
| εκατήβασεν | κατέβασε | ||
| έν’ | είναι | ||
| εντώκεν | χτύπησε | ||
| επέρεν | πήρε | ||
| εποίκα | έκανα, έφτιαξα | ποιέω-ῶ | |
| εποίκεν | έκανε, έφτιαξε | ποιέω-ῶ | |
| έρχουτον | ερχόταν | ||
| ερώτανεν | ρωτούσε | ||
| εταούτεψεν | σκόρπισε, διέλυσε | dağıtmak | |
| κάλη | η αγαπητή σύζυγος, η σύζυγος | ||
| κέσ’ | προς τα εκεί, προς το μέρος εκείνο | κέσου<κεῖσ’<κεῖσε<ἐκεῖσε | |
| κιφάλι | κεφάλι | ||
| κιφαλόπο | κεφαλάκι | ||
| κυρού | πατέρα | ||
| μετ’ | μαζί με (με αιτιατική), με (τρόπος) | ||
| νέπε | βρε! | ||
| όλ’ | όλοι/α | ||
| όντες | όταν | ||
| πα | πάλι, επίσης, ακόμα | ||
| ’πάν’ | (απάν’) πάνω | ||
| σαφλίζ’ | τρέχουν τα σάλια του | ||
| σπάνει | σκάει, εκρήγνυται | ||
| ’το | αυτό, το (προσωπική αντωνυμία) | ||
| ωμίν | ώμος |
Το τραγούδι αναφέρεται σε πραγματικό περιστατικό που έλαβε χώρα στην Μικρή Σάντα Ημαθίας (πρ. Τσερκόβιαννη). Η Μαμισ̌ίνα (σύζυγος του Μεμίς̌) ήταν μία γερόντισσα της οποίας η εγγονή «κλέφτηκε» με έναν νέο από το διπλανό χωριό των Γεωργιανών. Όταν όμως η παρέα των νεαρών ανέβηκε στην Μικρή Σάντα να εορτάσει το γεγονός, προκλητικά εντός του χωριού η Μαμισ̌ίνα τους πήρε στο κατόπι με πέτρες και ξύλα καταφέρνοντας όπως εξιστορεί το τραγούδι να τρέψει όλη την παρέα σε φυγή. Ο Τσ̌αχούρτς που αναφέρει το τραγούδι είναι ο παππούς του λυράρη Ματθαίου Τσαχουρίδη.
Με την ευγενική χορηγία φιλοξενίας της 