Στιχουργοί: Χρύσανθος Θεοδωρίδης
Συνθέτες: Χρύσανθος Θεοδωρίδης
Έναν βούραν τσατσόπα, λεφτοκαρί’ καντζόπα Βάλλ’ ατα σην τσ̌όπη μου, καντουρεύω κορτσόπα Εχ̌ι͜ονίγα - εχ̌ι͜ονίγα κι αρ’ εγώ -ν- επατουλίγα Ση Σιναλού¹ την Παναγιάν τ’ αρνόπο μ’ ετυλίγα Έλα να μονάζω σε, καντζία θα φάζω σε Ση καπνού το τσάκωμαν, ’γώ, θ’ απονεγκάζω σε Εχ̌ι͜ονίγα - εχ̌ι͜ονίγα κι αρ’ εγώ -ν- επατουλίγα Ση Σιναλού την Παναγιάν τ’ αρνόπο μ’ ετυλίγα Τα φιλέματα σ’ σ̌εκέρ’, η καλατσ̌ή σ’ άμον μέλ’ Ας χ̌αίρουμες τη ζωήν, πόσο θα ζούμ’, τσί εξέρ’; Εχ̌ι͜ονίγα - εχ̌ι͜ονίγα κι αρ’ εγώ -ν- επατουλίγα Ση Σιναλού την Παναγιάν τ’ αρνόπο μ’ ετυλίγα
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| άμον | σαν, όπως, καθώς | ἅμα | |
| απονεγκάζω | ξεκουράζω | ||
| αρ’ | εισάγει ή τονίζει πρόταση με ποικίλες σημασιολογικές αποχρώσεις: λοιπόν, άρα, έτσι, επομένως, δηλαδή, τέλος πάντων, τώρα, άντε, με χροιά παρότρυνσης ή επίγνωσης, όπως το τουρκ. ha | ἄρα | |
| αρνόπο | αρνάκι, χαϊδευτική προσφώνηση γυναίκας | ||
| ατα | αυτά | ||
| βάλλ’ | βάζω/ει | ||
| βούραν | χούφτα | vola=η παλάμη του χεριού ή το πέλμα του ποδιού | |
| εξέρ’ | ξέρω/ει, γνωρίζω/ει | ||
| επατουλίγα | σκεπάστηκα με νιφάδες χιονιού (πατούλια), χιονίστηκα | ||
| ετυλίγα | τυλίχθηκα | ||
| εχ̌ι͜ονίγα | χιονίστηκα | ||
| καλατσ̌ή | ομιλία, συνομιλία, συζήτηση | keleci=καλός λόγος (Παλαιά Τουρκική Ανατολίας) | |
| καντζία | ψίχες από πυρηνόκαρπους ή άλλους σπόρους | ||
| καντζόπα | καρποί | ||
| καντουρεύω | ξεγελάω, εξαπατάω, κοροϊδεύω | kandırmak | |
| κορτσόπα | κοριτσάκια | ||
| λεφτοκαρί’ | λεπτοκαρυάς, φουντουκιάς | λεπτο- + κάρυον | |
| μέλ’ | μέλι | ||
| μονάζω | φιλοξενώ για διανυκτέρευση | ||
| σ̌εκέρ’ | ζάχαρη, γλυκό/ά | şeker < şakar (περσ.) < śakkharā (οψ. σανσκ.) < śárkarā (σανσκριτ.) | |
| τσάκωμαν | σπάσιμο | ||
| τσατσόπα | ξεροκλάδια θάμνων, φρύγανα | ||
| τσί | (τις) ποιός; | ||
| τσ̌όπη | τσέπη | cep/ceyb | |
| φάζω | ταΐζω | ||
| φιλέματα | φιλιά | ||
| χ̌αίρουμες | χαιρόμαστε |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| άμον | σαν, όπως, καθώς | ἅμα | |
| απονεγκάζω | ξεκουράζω | ||
| αρ’ | εισάγει ή τονίζει πρόταση με ποικίλες σημασιολογικές αποχρώσεις: λοιπόν, άρα, έτσι, επομένως, δηλαδή, τέλος πάντων, τώρα, άντε, με χροιά παρότρυνσης ή επίγνωσης, όπως το τουρκ. ha | ἄρα | |
| αρνόπο | αρνάκι, χαϊδευτική προσφώνηση γυναίκας | ||
| ατα | αυτά | ||
| βάλλ’ | βάζω/ει | ||
| βούραν | χούφτα | vola=η παλάμη του χεριού ή το πέλμα του ποδιού | |
| εξέρ’ | ξέρω/ει, γνωρίζω/ει | ||
| επατουλίγα | σκεπάστηκα με νιφάδες χιονιού (πατούλια), χιονίστηκα | ||
| ετυλίγα | τυλίχθηκα | ||
| εχ̌ι͜ονίγα | χιονίστηκα | ||
| καλατσ̌ή | ομιλία, συνομιλία, συζήτηση | keleci=καλός λόγος (Παλαιά Τουρκική Ανατολίας) | |
| καντζία | ψίχες από πυρηνόκαρπους ή άλλους σπόρους | ||
| καντζόπα | καρποί | ||
| καντουρεύω | ξεγελάω, εξαπατάω, κοροϊδεύω | kandırmak | |
| κορτσόπα | κοριτσάκια | ||
| λεφτοκαρί’ | λεπτοκαρυάς, φουντουκιάς | λεπτο- + κάρυον | |
| μέλ’ | μέλι | ||
| μονάζω | φιλοξενώ για διανυκτέρευση | ||
| σ̌εκέρ’ | ζάχαρη, γλυκό/ά | şeker < şakar (περσ.) < śakkharā (οψ. σανσκ.) < śárkarā (σανσκριτ.) | |
| τσάκωμαν | σπάσιμο | ||
| τσατσόπα | ξεροκλάδια θάμνων, φρύγανα | ||
| τσί | (τις) ποιός; | ||
| τσ̌όπη | τσέπη | cep/ceyb | |
| φάζω | ταΐζω | ||
| φιλέματα | φιλιά | ||
| χ̌αίρουμες | χαιρόμαστε |
¹ Η Παναγία της Σιναλούς βρίσκεται στα Κοτύωρα του Πόντου, νοτιοανατολικά του παρχαριού Τσ̌άμπασ̌ι (Çambaşı)
Με την ευγενική χορηγία φιλοξενίας της 