
Στιχουργοί: Χρύσανθος Θεοδωρίδης
Συνθέτες: Χρύσανθος Θεοδωρίδης
[Ωχ!] Θεέ μ’, τρανόν το θέλημα σ’, καλλίον Συ εξέρτς -ι Χαΐν’ άγγελον έστειλες τον Γώγον Συ να παίρτς -ι [Ωχ! Και] Γώγο, ο Θεόν έκοψεν τη ζωής ι-σ’ την κόρδαν Με ντό καρδίαν ο Άδης θ’ ανοί͜ει σ’ εσέν την πόρταν; [Ωχ! Και -ν-] Είχ̌ες μουράτι͜α απλέρωτα, Γώγο, συ ση ζωή σ’ -ι Παίξον λύραν τον Χάροντα, πέλκι κλώσ̌κεσαι οπίσ’ -ι Επέρεν ο Θεόν την ψ̌η σ’, τη ζήσ’ σ’ ’κόπεν το ράμαν Γώγο, Μεγάλ’ Παρασκευήν με τον Χριστόν εντάμαν ’Πέγ̆’ναν σον επιτάφιον, εκράτ’ναν την λαμπάδαν Γώγο, κλαί͜ει σε η Καλαμαριά και όλο̤ν η Ελλάδα [Ωχ! Και] Είπανε όλ’ οι Πόντιοι «έι, βαχ!» μετ’ έναν στόμαν [Εχ!] Λαφρύν ας έν’ ντο θα σ̌κεπάζ’, Γώγο, εσέν το χώμαν [Εχ! Και] Τη λύραν όντες έπαιζες ’φώταζεν κι η σκοτία [Έι!] Γώγο, τ’ εσόν τ’ όνομαν θα μέν’ σην ιστορίαν [Εχ! Και] Παίξον, Γώγο, την κεμεντζ̌έν σίτι͜α θα πας σον Άδη Λυριτσ̌ήδες θ’ ευρήκ’ς πολλούς, ίλι͜αμ τον κύρ’ -τ- σ’ τον Σταύρην Θ’ ευρήκ’ς Σαββέλη και Δήμον, Κωστίκα Τσακαλίδη Θ’ ευρήκ’ς τον Χρήστον τον Αΐβάζ’, τον Μήτι͜αν τον Ταυρίδη ’Κεί έν’ ο Παύλον ο Καρσλής, Πάντζ̌ον ο Κοιλαδέτες, Αποστολίκας, Παϊρακτάρτς κι ο Τσ̌ορτάντς ο Σαντέτες Τσ̌ατίνι͜α έταν ντο έσυρες, Γώγο, εσύ τα πόνι͜α ’Πάλεψες με τον Χάρονταν, εσύ, δύο ήμ’σ’ χρόνι͜α [Εχ! Και] ’Κείνος εκράτ’νεν το καγάν’ και εσύ το τοξάρι σ’ ’Κ’ επαραδόθες εύκολα, έδειξες τ’ εχτιπάρι σ’ [Ωχ! Και -ν-] Εκειαφκά αναμέν’ν’ ν’ ακούν τ’ εσά τα τοξαρέας Πατριάρχης έσ’νε ση λύραν, σον Άδην βασιλέας [Εχ!] Εσύ έσ’νε αργυροτόξαρος με χρυσά δακτυλέας Εσύ θα είσαι αιώνια τη λύρας ο Ορφέας
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| αναμέν’ν’ | περιμένουν | ||
| ανοί͜ει | ανοίγει | ||
| απλέρωτα | ανεκπλήρωτα | ||
| δακτυλέας | δαχτυλιές | ||
| εκειαφκά | εκεί κάτω | ||
| εκράτ’ναν | κρατούσαν | ||
| εκράτ’νεν | κρατούσε | ||
| έν’ | είναι | ||
| εντάμαν | μαζί | ||
| εξέρτς | ξέρεις, γνωρίζεις | ||
| επαραδόθες | παραδόθηκες | ||
| επέρεν | πήρε | ||
| εσά | δικά σου/σας | ||
| έσ’νε | ήσουν | ||
| εσόν | δικός/ή/ό σου | ||
| έσυρες | έσυρες, τράβηξες, έριξες | ||
| έταν | ήταν | ||
| ευρήκ’ς | βρίσκεις | ||
| εχτιπάρι | αξιοπρέπεια, κύρος, αξιοπιστία | itibar/iʿtibār | |
| ζήσ’ | ζήση, ζωή | ||
| ήμ’σ’ | ήμισυ | ||
| ίλι͜αμ | προπαντώς, ιδιαίτερα, ειδικά | illa/illā | |
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| καγάν’ | δρεπάνι | ||
| καλλίον | (επίθ.) καλύτερο, (επίρ.) καλύτερα | ||
| κεμεντζ̌έν | λύρα | kemençe/kemānçe | |
| κλώσ̌κεσαι | γυρίζεις, επιστρέφεις | ||
| ’κόπεν | (εκόπεν) κόπηκε | ||
| κόρδαν | χορδή | ||
| κύρ’ | πατέρα | ||
| μετ’ | μαζί με (με αιτιατική), με (τρόπος) | ||
| μουράτι͜α | επιθυμίες, πόθοι | murat/murād | |
| όλ’ | όλοι/α | ||
| όντες | όταν | ||
| οπίσ’ | πίσω | ||
| παίξον | (προστ.) παίξε | ||
| παίρτς | παίρνεις | ||
| ’πέγ̆’ναν | πήγαιναν | ||
| πέλκι | ίσως να, πιθανόν να, μπας και (με την ελπίδα να συμβεί) | belki (αραβ. bel+ περσ. ki) | |
| πόνι͜α | πόνοι | ||
| σίτι͜α | καθώς, ενώ | σόταν<εις όταν | |
| σ̌κεπάζ’ | σκεπάζω/ει | ||
| σκοτία | σκοτάδι | ||
| τοξαρέας | δοξαριές | ||
| τσ̌ατίνι͜α | σκληρά, δύσκολα | çetin | |
| ’φώταζεν | φώτιζε, έλαμπε | ||
| χαΐν’ | σκληρόκαρδη/ο, άπονη/ο, άγρια/ο | hain/ḫāʾin | |
| ψ̌η | ψυχή |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| αναμέν’ν’ | περιμένουν | ||
| ανοί͜ει | ανοίγει | ||
| απλέρωτα | ανεκπλήρωτα | ||
| δακτυλέας | δαχτυλιές | ||
| εκειαφκά | εκεί κάτω | ||
| εκράτ’ναν | κρατούσαν | ||
| εκράτ’νεν | κρατούσε | ||
| έν’ | είναι | ||
| εντάμαν | μαζί | ||
| εξέρτς | ξέρεις, γνωρίζεις | ||
| επαραδόθες | παραδόθηκες | ||
| επέρεν | πήρε | ||
| εσά | δικά σου/σας | ||
| έσ’νε | ήσουν | ||
| εσόν | δικός/ή/ό σου | ||
| έσυρες | έσυρες, τράβηξες, έριξες | ||
| έταν | ήταν | ||
| ευρήκ’ς | βρίσκεις | ||
| εχτιπάρι | αξιοπρέπεια, κύρος, αξιοπιστία | itibar/iʿtibār | |
| ζήσ’ | ζήση, ζωή | ||
| ήμ’σ’ | ήμισυ | ||
| ίλι͜αμ | προπαντώς, ιδιαίτερα, ειδικά | illa/illā | |
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| καγάν’ | δρεπάνι | ||
| καλλίον | (επίθ.) καλύτερο, (επίρ.) καλύτερα | ||
| κεμεντζ̌έν | λύρα | kemençe/kemānçe | |
| κλώσ̌κεσαι | γυρίζεις, επιστρέφεις | ||
| ’κόπεν | (εκόπεν) κόπηκε | ||
| κόρδαν | χορδή | ||
| κύρ’ | πατέρα | ||
| μετ’ | μαζί με (με αιτιατική), με (τρόπος) | ||
| μουράτι͜α | επιθυμίες, πόθοι | murat/murād | |
| όλ’ | όλοι/α | ||
| όντες | όταν | ||
| οπίσ’ | πίσω | ||
| παίξον | (προστ.) παίξε | ||
| παίρτς | παίρνεις | ||
| ’πέγ̆’ναν | πήγαιναν | ||
| πέλκι | ίσως να, πιθανόν να, μπας και (με την ελπίδα να συμβεί) | belki (αραβ. bel+ περσ. ki) | |
| πόνι͜α | πόνοι | ||
| σίτι͜α | καθώς, ενώ | σόταν<εις όταν | |
| σ̌κεπάζ’ | σκεπάζω/ει | ||
| σκοτία | σκοτάδι | ||
| τοξαρέας | δοξαριές | ||
| τσ̌ατίνι͜α | σκληρά, δύσκολα | çetin | |
| ’φώταζεν | φώτιζε, έλαμπε | ||
| χαΐν’ | σκληρόκαρδη/ο, άπονη/ο, άγρια/ο | hain/ḫāʾin | |
| ψ̌η | ψυχή |

