Στιχουργοί: Χρύσανθος Θεοδωρίδης
Συνθέτες: Παραδοσιακό
Η τρυγόνα μ’ σο ραχ̌ίν έφαεν και την βρεχ̌ήν [Ωχ! αηλί εμέν! / Ντό να ’ίνουμαι;] Κι έτρεξα εγώ με την ψ̌ην σ’ ατεινές την απαντήν [Ντό να ’ίνουμαι;] Σουμά σ’ ατέν επήγα, τα ξύλα τ’ς είν’ ολίγα [Ωχ! αηλί εμέν! / Ντό να ’ίνουμαι;] Ατέν σίτ’ ετυλίγα, σο σ̌ελέκ’ ’τσαρμουλίγα [Ντό να ’ίνουμαι; / Ωχ! αηλί εμέν!] Ετσαρμούλτσα το τέκι μ’! Θέκον κα’ το σ̌ελέκι σ’ [Ωχ! αηλί εμέν! / Ντό να ’ίνουμαι;] Πουλί μ’, με το στουράκι σ’ για τάραξον το τζ̌άκι σ’ [Ντό να ’ίνουμαι;] Εκάτσαμ’ σο τζ̌άχ’ καικά ’συρα κιάν’ ξύλα δέκα [Ντό να ’ίνουμαι; / Ωχ! αηλί εμέν!] Και άντζ̌αχ εχουλέθαμ’, έπεσαμ’ κι εκοιμέθαμ’ [Ωχ! νασάν εμέν!]
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| αηλί | αλίμονο | ἀ- + μεσαιωνική ελληνική ἠλί < εβραϊκά אל (θεός) | |
| άντζ̌αχ | μόλις που, μετά βίας, τότε μόνο | ancak | |
| απαντήν | συνάντηση, αντάμωση | ||
| ατεινές | αυτηνής | ||
| ατέν | αυτήν | ||
| βρεχ̌ήν | βροχή | ||
| είν’ | (για πληθ.) είναι | ||
| εκάτσαμ’ | καθίσαμε | ||
| εκοιμέθαμ’ | κοιμηθήκαμε | ||
| ετσαρμούλτσα | γρατζούνισα | ||
| ετυλίγα | τυλίχθηκα | ||
| έφαεν | έφαγε | ||
| εχουλέθαμ’ | ζεσταθήκαμε | ||
| θέκον | (προστ.) θέσε, τοποθέτησε, βάλε | ||
| ’ίνουμαι | γίνομαι | ||
| κα’ | κάτω | ||
| καικά | προς τα κάτω, εκεί ακριβώς, κοντά | ||
| κιάν’ | και άνω, και εξής, και πέρα | ||
| νασάν | χαρά σε | ||
| ραχ̌ίν | βουνό, ράχη | ||
| σ̌ελέκ’ | φορτίο ξύλων ή χόρτων που φέρεται στη ράχη ανθρώπου | şelek<շալակ (shalag)=πλάτη, ράχη, μτφ. φορτίο | |
| σ̌ελέκι | φορτίο ξύλων ή χόρτων που φέρεται στη ράχη ανθρώπου | şelek<շալակ (shalag)=πλάτη, ράχη, μτφ. φορτίο | |
| σίτ’ | καθώς, ενώ | σόταν<εις όταν | |
| σουμά | κοντά | ||
| στουράκι | μακρύ ξύλινο ραβδί | ||
| ’συρα | έσυρα, τράβηξα, έριξα | ||
| τάραξον | (προστ.) ανάμιξε, ανακάτεψε, μπλέξε | ||
| τζ̌άχ’ | τζάκι | ocak | |
| τρυγόνα | το πουλί τρυγόνι, χαϊδευτική προσφώνηση γυναίκας | ||
| ’τσαρμουλίγα | γρατζουνίστηκα | ||
| ψ̌ην | ψυχή |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| αηλί | αλίμονο | ἀ- + μεσαιωνική ελληνική ἠλί < εβραϊκά אל (θεός) | |
| άντζ̌αχ | μόλις που, μετά βίας, τότε μόνο | ancak | |
| απαντήν | συνάντηση, αντάμωση | ||
| ατεινές | αυτηνής | ||
| ατέν | αυτήν | ||
| βρεχ̌ήν | βροχή | ||
| είν’ | (για πληθ.) είναι | ||
| εκάτσαμ’ | καθίσαμε | ||
| εκοιμέθαμ’ | κοιμηθήκαμε | ||
| ετσαρμούλτσα | γρατζούνισα | ||
| ετυλίγα | τυλίχθηκα | ||
| έφαεν | έφαγε | ||
| εχουλέθαμ’ | ζεσταθήκαμε | ||
| θέκον | (προστ.) θέσε, τοποθέτησε, βάλε | ||
| ’ίνουμαι | γίνομαι | ||
| κα’ | κάτω | ||
| καικά | προς τα κάτω, εκεί ακριβώς, κοντά | ||
| κιάν’ | και άνω, και εξής, και πέρα | ||
| νασάν | χαρά σε | ||
| ραχ̌ίν | βουνό, ράχη | ||
| σ̌ελέκ’ | φορτίο ξύλων ή χόρτων που φέρεται στη ράχη ανθρώπου | şelek<շալակ (shalag)=πλάτη, ράχη, μτφ. φορτίο | |
| σ̌ελέκι | φορτίο ξύλων ή χόρτων που φέρεται στη ράχη ανθρώπου | şelek<շալակ (shalag)=πλάτη, ράχη, μτφ. φορτίο | |
| σίτ’ | καθώς, ενώ | σόταν<εις όταν | |
| σουμά | κοντά | ||
| στουράκι | μακρύ ξύλινο ραβδί | ||
| ’συρα | έσυρα, τράβηξα, έριξα | ||
| τάραξον | (προστ.) ανάμιξε, ανακάτεψε, μπλέξε | ||
| τζ̌άχ’ | τζάκι | ocak | |
| τρυγόνα | το πουλί τρυγόνι, χαϊδευτική προσφώνηση γυναίκας | ||
| ’τσαρμουλίγα | γρατζουνίστηκα | ||
| ψ̌ην | ψυχή |
Με την ευγενική χορηγία φιλοξενίας της 