Στιχουργοί: Γιώργος Κασαμπαλίδης
Συνθέτες: Παραδοσιακό
Σίτι͜α δι͜αβαίντς του Ρθι͜άν τ’ ορμίν, ο Α’έρτς να τερεί σε Μάισσες να μη μαεύ’νε σε, αράπ’ς να μη φουρκί͜ει σε Αρμέντσα Παναΐα μ’, εσέναν να δοξάζω Ατού σ’ άσπρον την ψ̌η σ’ απέσ’ φιλώ, φιλώ, χορτάζω Ανάθεμα και του μουχτάρ’ τ’ αγνόν τη γειτονείαν Τέρσι͜α ατείν’ θα κρίν’νε με, η εξωτέρα τογρία Αρμέντσα Παναΐα μ’, εσέναν να δοξάζω Ατού σ’ άσπρον την ψ̌η σ’ απέσ’ φιλώ, φιλώ, χορτάζω Τα περπεντούλια και το τσάφ’ σο κιφάλι σ’ κανείνταν Τσ̌ακάν να έμ’ σιμά σην ψ̌η σ’, όλια καπνός να ’ίν’νταν Αρμέντσα Παναΐα μ’, τ’ όνεμα σ’ να δοξάζω Ατού σ’ άσπρον την ψ̌η σ’ απέσ’ φιλώ, φιλώ, χορτάζω
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| αγνόν | αλλόκοτο/η, περίεργο/η, σπουδαίο/α, αξιοθαύμαστο/η | ἀγνώς (άγνωστος)<ἀ- + γιγνώσκω | |
| Α’έρτς | αϊ-Γιώργης | ||
| απέσ’ | μέσα | ||
| Αράπ’ς | μυθικό πλάσμα που προκαλούσε τρόμο | ||
| Αρμέντσα | Αρμένισσα | ||
| ατείν’ | αυτοί | ||
| ατού | εκεί (σε τόπο ή σημείο που βρίσκεται σε κάποιο απόσταση) | ||
| γειτονείαν | δημογεροντία | ||
| δι͜αβαίντς | (για τόπο) περνάς, διασχίζεις, (για χρόνο) περνάς | διαβαίνω | |
| έμ’ | ήμουν | ||
| εξωτέρα | πολιτικό δικαστήριο της εποχής | ||
| ’ίν’νταν | γίνονται | ||
| κανείνταν | είναι αρκετά, επαρκούν για κτ | ἱκανόω | |
| κιφάλι | κεφάλι | ||
| κρίν’νε | κρίνουν | ||
| μαεύ’νε | μαγεύουν | ||
| μάισσες | μάγισσες | ||
| μουχτάρ’ | (γεν./αιτ. εν) κοινοτάρχη, (ον. πληθ.) κοινοτάρχες | muhtar/muḫtār | |
| όλια | όλα | ||
| όνεμα | όνομα | ||
| ορμίν | ρυάκι, ρεματιά | ||
| Παναΐα | Παναγιά | ||
| περπεντούλια | ορμαθός αργυρών και χρυσών κοσμημάτων ή μαργαριταριών που κοσμούν την κεφαλή γυναίκας (κατά τη βυζαντινή περίοδο συνήθως τα κοσμήματα αυτά κρέμονταν από το πλάι στέμματος κεφαλής) | perpendula/pendulo | |
| σίτι͜α | καθώς, ενώ | σόταν<εις όταν | |
| τερεί | κοιτάει | ||
| τέρσι͜α | ανάποδα, αντίθετα, αρνητικά, δυσμενώς | ters | |
| τογρία | αληθινά, ίσια, ευθεία, σωστά | doğru | |
| του Ρθι͜άν τ’ ορμίν | ρεματιά στην Άγουρσα Ματσούκας | ||
| τσ̌ακάν | περιδέραιο νυφιάτικο | ||
| τσάφ’ | κόσμημα κεφαλής νύφης | ||
| φουρκί͜ει | πνίγει | ||
| χορτάζω | χορταίνω | ||
| ψ̌η | ψυχή |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| αγνόν | αλλόκοτο/η, περίεργο/η, σπουδαίο/α, αξιοθαύμαστο/η | ἀγνώς (άγνωστος)<ἀ- + γιγνώσκω | |
| Α’έρτς | αϊ-Γιώργης | ||
| απέσ’ | μέσα | ||
| Αράπ’ς | μυθικό πλάσμα που προκαλούσε τρόμο | ||
| Αρμέντσα | Αρμένισσα | ||
| ατείν’ | αυτοί | ||
| ατού | εκεί (σε τόπο ή σημείο που βρίσκεται σε κάποιο απόσταση) | ||
| γειτονείαν | δημογεροντία | ||
| δι͜αβαίντς | (για τόπο) περνάς, διασχίζεις, (για χρόνο) περνάς | διαβαίνω | |
| έμ’ | ήμουν | ||
| εξωτέρα | πολιτικό δικαστήριο της εποχής | ||
| ’ίν’νταν | γίνονται | ||
| κανείνταν | είναι αρκετά, επαρκούν για κτ | ἱκανόω | |
| κιφάλι | κεφάλι | ||
| κρίν’νε | κρίνουν | ||
| μαεύ’νε | μαγεύουν | ||
| μάισσες | μάγισσες | ||
| μουχτάρ’ | (γεν./αιτ. εν) κοινοτάρχη, (ον. πληθ.) κοινοτάρχες | muhtar/muḫtār | |
| όλια | όλα | ||
| όνεμα | όνομα | ||
| ορμίν | ρυάκι, ρεματιά | ||
| Παναΐα | Παναγιά | ||
| περπεντούλια | ορμαθός αργυρών και χρυσών κοσμημάτων ή μαργαριταριών που κοσμούν την κεφαλή γυναίκας (κατά τη βυζαντινή περίοδο συνήθως τα κοσμήματα αυτά κρέμονταν από το πλάι στέμματος κεφαλής) | perpendula/pendulo | |
| σίτι͜α | καθώς, ενώ | σόταν<εις όταν | |
| τερεί | κοιτάει | ||
| τέρσι͜α | ανάποδα, αντίθετα, αρνητικά, δυσμενώς | ters | |
| τογρία | αληθινά, ίσια, ευθεία, σωστά | doğru | |
| του Ρθι͜άν τ’ ορμίν | ρεματιά στην Άγουρσα Ματσούκας | ||
| τσ̌ακάν | περιδέραιο νυφιάτικο | ||
| τσάφ’ | κόσμημα κεφαλής νύφης | ||
| φουρκί͜ει | πνίγει | ||
| χορτάζω | χορταίνω | ||
| ψ̌η | ψυχή |
Φωτ. Περπενδούλια (perpendula) από ψηφιδωτό και εικόνα βυζαντινής εποχής.
Με την ευγενική χορηγία φιλοξενίας της 