Στιχουργοί: Γιώργος Αμαραντίδης
Συνθέτες: Γιώργος Αμαραντίδης
Λέω να παρχαρεύ’ς ατεν να ’φτάς ατεν ρομάνα Να κατηβάζ’ σο χωρίον με το κρενίν το γάλαν ’Λέπ’ς με και τσ̌εχρέ -ν- αλλά͜εις και τ’ οφρύδι͜α σ’ κορδυλιά͜εις Γέλασον κι εμέναν τέρεν την ψ̌η μ’ σα καρνάλι͜α φέρεν Εσύ θ’ επέᶥγ̆’νες σον παρχάρ’ εμέναν κατ’ ελάλ’νες; Καλά ντο ’κ’ έρθα μετ’ εσέν τ’ εμ’σόν τη ψ̌η μ’ θ’ εβγάλλ’νες Γιά το «ναι», γιά το «γιοκ» πέ’ και μη παί͜εις με «κουπεπέ» Μετ’ ατό το «κουπεπέ» το αίμα μ’ έγκες σην τεπέ μ’ Ρομάνες πάτε σο παρχάρ’ καλά δουλείας ποίστεν Όντες τρώτε τ’ ανθόγαλαν το μερτικό μ’ αφήστεν ’Λέπ’ς με και τσ̌εχρέ -ν- αλλά͜εις και τ’ οφρύδι͜α σ’ κορδυλιά͜εις Γέλασον κι εμέναν τέρεν την ψ̌η μ’ σα καρνάλι͜α φέρεν Έλα, πουλόπο μ’, μετ’ εμέν ας πάμε σα παρχάρι͜α Αρ’ όντες φυσά και χ̌ι͜ονίζ’ παίρω σε σην εγκάλι͜α μ’ Γιά το «ναι», γιά το «γιοκ» πέ’ και μη παί͜εις με «κουπεπέ» Μετ’ ατό το «κουπεπέ» Το αίμα μ’ έγκες σην τεπέ μ’
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| αλλά͜εις | αλλάζεις | ||
| ανθόγαλαν | ανθόγαλο, λιπαρή ουσία σαν αφρός που εμφανίζεται στην επιφάνεια του γάλακτος, όταν αυτό βράσει | ||
| αρ’ | εισάγει ή τονίζει πρόταση με ποικίλες σημασιολογικές αποχρώσεις: λοιπόν, άρα, έτσι, επομένως, δηλαδή, τέλος πάντων, τώρα, άντε, με χροιά παρότρυνσης ή επίγνωσης, όπως το τουρκ. ha | ἄρα | |
| ατεν | αυτήν | ||
| γέλασον | (προστ.) γέλασε | ||
| γιά | είτε, ή | ya/yā | |
| γιοκ | όχι | yok | |
| δουλείας | (ονομ. πληθ.) δουλειές, (γεν. ενικ.) δουλειάς | ||
| εβγάλλ’νες | έβγαζες | ||
| εγκάλι͜α | αγκαλιά | ||
| έγκες | έφερες | ||
| ελάλ’νες | έβγαζες λαλιά, καλούσες, αποκαλούσες, προσκαλούσες, οδηγούσες | ||
| εμ’σόν | μισό/ή | ||
| επέᶥγ̆’νες | πήγαινες | ||
| έρθα | ήρθα | ||
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| καρνάλι͜α | μικρά καλάθια πλεγμένα με βέργες | ||
| κατ’ | γιατί/γιατί δεν | ||
| κατηβάζ’ | κατεβάζει | ||
| κορδυλιά͜εις | κάνεις κόμπο, περιπλέκεις, μτφ. συνοφρυώνεσαι (μπλέκεις τα φρύδια σου) | κορδύλη (=ρόπαλο, εξόγκωμα) | |
| κρενίν | ξύλινος οχετός ύδατος, βρύση, κρήνη | ||
| ’λέπ’ς | (ελέπ’ς) βλέπεις | ||
| μετ’ | μαζί με (με αιτιατική), με (τρόπος) | ||
| όντες | όταν | ||
| οφρύδι͜α | φρύδια | ||
| παί͜εις | παίζεις | ||
| παίρω | παίρνω | ||
| παρχάρ’ | ορεινός τόπος θερινής βοσκής | ||
| παρχαρεύ’ς | παραθερίζεις σε θερινό βοσκότοπο, (ως μεταβ.) μαθαίνεις σε κπ τις δουλειές του παρχαριού | ||
| παρχάρι͜α | ορεινοί τόποι θερινής βοσκής | ||
| πέ’ | (προστ.) πες | ||
| ποίστεν | (προστ.) κάντε, φτιάξτε | ποιέω-ῶ | |
| πουλόπο | πουλάκι | ||
| ρομάνα | παρχαρομάνα, γυναίκα επιφορτισμένη με την επιμέλεια των ζώων και άλλες γαλακτοκομικές εργασίες στο παρχάρι (θερινό βοσκοτόπι) | ||
| ρομάνες | παρχαρομάνες, γυναίκες επιφορτισμένες με την επιμέλεια των ζώων και άλλες γαλακτοκομικές εργασίες στο παρχάρι (θερινό βοσκοτόπι) | ||
| τεπέ | κορυφή | tepe | |
| τέρεν | (προστ.) κοίταξε | ||
| τσ̌εχρέ | πρόσωπο | çehre/çihre | |
| φέρεν | (προστ.) φέρε | ||
| ’φτάς | (ευτάς) κάνεις, φτιάχνεις | εὐθειάζω | |
| χ̌ι͜ονίζ’ | χιονίζει | ||
| ψ̌η | ψυχή |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| αλλά͜εις | αλλάζεις | ||
| ανθόγαλαν | ανθόγαλο, λιπαρή ουσία σαν αφρός που εμφανίζεται στην επιφάνεια του γάλακτος, όταν αυτό βράσει | ||
| αρ’ | εισάγει ή τονίζει πρόταση με ποικίλες σημασιολογικές αποχρώσεις: λοιπόν, άρα, έτσι, επομένως, δηλαδή, τέλος πάντων, τώρα, άντε, με χροιά παρότρυνσης ή επίγνωσης, όπως το τουρκ. ha | ἄρα | |
| ατεν | αυτήν | ||
| γέλασον | (προστ.) γέλασε | ||
| γιά | είτε, ή | ya/yā | |
| γιοκ | όχι | yok | |
| δουλείας | (ονομ. πληθ.) δουλειές, (γεν. ενικ.) δουλειάς | ||
| εβγάλλ’νες | έβγαζες | ||
| εγκάλι͜α | αγκαλιά | ||
| έγκες | έφερες | ||
| ελάλ’νες | έβγαζες λαλιά, καλούσες, αποκαλούσες, προσκαλούσες, οδηγούσες | ||
| εμ’σόν | μισό/ή | ||
| επέᶥγ̆’νες | πήγαινες | ||
| έρθα | ήρθα | ||
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| καρνάλι͜α | μικρά καλάθια πλεγμένα με βέργες | ||
| κατ’ | γιατί/γιατί δεν | ||
| κατηβάζ’ | κατεβάζει | ||
| κορδυλιά͜εις | κάνεις κόμπο, περιπλέκεις, μτφ. συνοφρυώνεσαι (μπλέκεις τα φρύδια σου) | κορδύλη (=ρόπαλο, εξόγκωμα) | |
| κρενίν | ξύλινος οχετός ύδατος, βρύση, κρήνη | ||
| ’λέπ’ς | (ελέπ’ς) βλέπεις | ||
| μετ’ | μαζί με (με αιτιατική), με (τρόπος) | ||
| όντες | όταν | ||
| οφρύδι͜α | φρύδια | ||
| παί͜εις | παίζεις | ||
| παίρω | παίρνω | ||
| παρχάρ’ | ορεινός τόπος θερινής βοσκής | ||
| παρχαρεύ’ς | παραθερίζεις σε θερινό βοσκότοπο, (ως μεταβ.) μαθαίνεις σε κπ τις δουλειές του παρχαριού | ||
| παρχάρι͜α | ορεινοί τόποι θερινής βοσκής | ||
| πέ’ | (προστ.) πες | ||
| ποίστεν | (προστ.) κάντε, φτιάξτε | ποιέω-ῶ | |
| πουλόπο | πουλάκι | ||
| ρομάνα | παρχαρομάνα, γυναίκα επιφορτισμένη με την επιμέλεια των ζώων και άλλες γαλακτοκομικές εργασίες στο παρχάρι (θερινό βοσκοτόπι) | ||
| ρομάνες | παρχαρομάνες, γυναίκες επιφορτισμένες με την επιμέλεια των ζώων και άλλες γαλακτοκομικές εργασίες στο παρχάρι (θερινό βοσκοτόπι) | ||
| τεπέ | κορυφή | tepe | |
| τέρεν | (προστ.) κοίταξε | ||
| τσ̌εχρέ | πρόσωπο | çehre/çihre | |
| φέρεν | (προστ.) φέρε | ||
| ’φτάς | (ευτάς) κάνεις, φτιάχνεις | εὐθειάζω | |
| χ̌ι͜ονίζ’ | χιονίζει | ||
| ψ̌η | ψυχή |
Με την ευγενική χορηγία φιλοξενίας της 