Στιχουργοί: Παραδοσιακό
Συνθέτες: Παραδοσιακό
Τη Ματσούκας τα χώματα όλι͜α βαρυτοπίας Συντέκ’σσα, έλα μετ’ εμέν δείξον την ανθρωπία σ’ Η κόρ’ εδέκεν το νερόν απάν’ καικά σ’ αμπέλια ’ποίκεν τα μήλα κόκκινα, τα σταφύλι͜α άμον μέλια Παρχάρ’ αέρας ’φύσεσεν κι απόθεν τέλια-τέλια Αρνόπο μ’, τα φιλέματα σ’ γλυκέα κι άμον μέλια Χαντζούκα¹ μ’, για χαμέλυνον αρ’ γιά θα χαμελύνω Σην Παναΐαν όμνυσα ας σο νερό σ’ θα πίνω
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| άμον | σαν, όπως, καθώς | ἅμα | |
| ανθρωπία | ανθρωπιά | ||
| απάν’ | πάνω | ||
| απόθεν | από που, από όπου | ||
| αρ’ | εισάγει ή τονίζει πρόταση με ποικίλες σημασιολογικές αποχρώσεις: λοιπόν, άρα, έτσι, επομένως, δηλαδή, τέλος πάντων, τώρα, άντε, με χροιά παρότρυνσης ή επίγνωσης, όπως το τουρκ. ha | ἄρα | |
| αρνόπο | αρνάκι, χαϊδευτική προσφώνηση γυναίκας | ||
| ας σο | απ’ το | ασό σο (από το) | |
| βαρυτοπίας | εύφορες γαίες | ||
| γιά | είτε, ή | ya/yā | |
| γλυκέα | (επιρρ.) γλυκά | ||
| δείξον | (προστ.) δείξε | ||
| εδέκεν | έδωσε | ||
| καικά | προς τα κάτω, εκεί ακριβώς, κοντά | ||
| μετ’ | μαζί με (με αιτιατική), με (τρόπος) | ||
| όμνυσα | ορκίστηκα | ||
| παρχάρ’ | ορεινός τόπος θερινής βοσκής | ||
| ’ποίκεν | (εποίκεν) έκανε, έφτιαξε | ποιέω-ῶ | |
| συντέκ’σσα | η ανάδοχος σε σχέση με τους γονείς του παιδιού | συν+τέκνον | |
| τέλια | σύρματα, χορδές μουσικού οργάνου | tel | |
| τέλια-τέλια | κυματιστά | ||
| φιλέματα | φιλιά | ||
| ’φύσεσεν | (εφύσεσεν) φύσηξε | ||
| χαμέλυνον | χαμήλωσε | ||
| χαμελύνω | χαμηλώνω |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| άμον | σαν, όπως, καθώς | ἅμα | |
| ανθρωπία | ανθρωπιά | ||
| απάν’ | πάνω | ||
| απόθεν | από που, από όπου | ||
| αρ’ | εισάγει ή τονίζει πρόταση με ποικίλες σημασιολογικές αποχρώσεις: λοιπόν, άρα, έτσι, επομένως, δηλαδή, τέλος πάντων, τώρα, άντε, με χροιά παρότρυνσης ή επίγνωσης, όπως το τουρκ. ha | ἄρα | |
| αρνόπο | αρνάκι, χαϊδευτική προσφώνηση γυναίκας | ||
| ας σο | απ’ το | ασό σο (από το) | |
| βαρυτοπίας | εύφορες γαίες | ||
| γιά | είτε, ή | ya/yā | |
| γλυκέα | (επιρρ.) γλυκά | ||
| δείξον | (προστ.) δείξε | ||
| εδέκεν | έδωσε | ||
| καικά | προς τα κάτω, εκεί ακριβώς, κοντά | ||
| μετ’ | μαζί με (με αιτιατική), με (τρόπος) | ||
| όμνυσα | ορκίστηκα | ||
| παρχάρ’ | ορεινός τόπος θερινής βοσκής | ||
| ’ποίκεν | (εποίκεν) έκανε, έφτιαξε | ποιέω-ῶ | |
| συντέκ’σσα | η ανάδοχος σε σχέση με τους γονείς του παιδιού | συν+τέκνον | |
| τέλια | σύρματα, χορδές μουσικού οργάνου | tel | |
| τέλια-τέλια | κυματιστά | ||
| φιλέματα | φιλιά | ||
| ’φύσεσεν | (εφύσεσεν) φύσηξε | ||
| χαμέλυνον | χαμήλωσε | ||
| χαμελύνω | χαμηλώνω |
¹ Χαντζούκα: τοπωνύμιο της Ματσούκας κοντά στην Παναγία Σουμελά στο σημείο που ο Κασκαμάτς (βουνό) πάνω από τα Λειβαδία και το Μετζίτ επεκτείνεται ακόμη βορειότερα για να σχηματίσει ανατολικά τη χαράδρα που κατέρχεται στης «Χαντζούκας το πεγάδ’» και οδηγεί από εκεί και πέρα μέσα από πυκνότατο δάσος από έλατα στην Παναγία Σουμελά και δυτικά στις χαράδρες απ’ όπου διέρχεται ο δρόμος προς το δάσος της Λαραχανής.
Με την ευγενική χορηγία φιλοξενίας της 