.
.
Τελευταία μαρτυρία

Ενότητα 4η

Στιχουργοί: Παραδοσιακό
Συνθέτες: Παραδοσιακό
Ενότητα 4η
Στιχουργοί: Παραδοσιακό
Συνθέτες: Παραδοσιακό
fullscreen
Αχιλλέας Βασιλειάδης: Για πέει μας θείο Στάθη. Σέραν ας σίναν έμαθες;
Στάθης Χριστοφορίδης: Σέραν έμαθα ας σον κύρη μ’
Α.Β.: Με τίναν εχόρευεν ο κύρη σ’;
Σ.Χ.: Ο κύρη μ’ ας σην πατρίδαν έρθεν…Δύσκολα εύρηκεν άνθρωπον να χορεύ’.
Α.Β.: Αδά εχόρευεν με κανένα;
Σ.Χ.: Εχόρευεν με τον Θανάσογλη τον Λευτέρ’ λέγουμ’ ατονε. Καπικεέτες έτον. Αλτιπαρμάκ’ς έλεγαμ’ ατον. Όλ’ ατουν, Θεός σ’χωρέσ’, εκοιμέθανε.
Α.Β.: Εσύ όταν έμαθες μετά με τίναν εχόρευες;
Σ.Χ.: Με ήντιναν να έτονε!
Α.Β.: Εχόρευαν όλ’ μετ’ εσέν;
Σ.Χ.: Εχόρευαν
Α.Β.: Επόρ’ναν κι εχόρευαν;
Σ.Χ.: Επόρ’ναν…
Α.Β.: Ο ξάδελφος σ’ ο Στόφορον εχόρευεν;
Σ.Χ.: Αούτος ο Στοφόρον, ο μουστακλής; Εχόρευαμε λέει! Εμείς χορεύομε εείνος κρούει το δεξι͜όν, εγώ τ’ αριστερόν το ποδάρ’ κι έρχουν και κρού’ν σον αέρα
Αθηνά Χριστοφορίδου: Ε κι ο Μήτον εχόρευεν
Σ.Χ.: Κι ο Μήτον ο αδελφό μ’ λέει. Τέλος πάντων.
Α.Β.: Για πέει μας έναν ιστορίαν αέτσ’ με τον χορόν
Σ.Χ.: Χορόν Σέρα εχόρεψα και σην Τουρκία
Α.Β.: Όνταν επήατε;
Σ.Χ.: Ναι
Α.Β.: Ποίον χρονίαν επήατε;
Σ.Χ.: Το ’78
Α.Β.: Με τον Σανίδη τον Κώστην ατότεν…;
Σ.Χ.: Α, πότε; Όχι, ατώρα ατώρα τελευταία. Όχι το ’80 και έτον
Α.Β.: ’80 και:
Σ.Χ.: Ναι! Χόρεψα απέσ’ σην Τραπεζούντα Σέρα
Α.Β.: Σο Μεϊτάν;
Σ.Χ.: Σο Μεϊτάν.
Α.Β.: Μοναχός;
Σ.Χ.: Έφαγα χειροκρότημα. Όχι, με παρέα. Κάτ’ Δραμέτ’κα παιδία, ναι. Έρθεν έναν παλληκάρ’ αέτσ’ άμον τον Κώστη. Τούρκος! Αλλά, ποντιακά λέει με: «Θείο, λες τον λυριτσ̌ήν και δί’ με την λύραν ατ’ και παίζω σας έναν Σέραν;». Εγώ ντό να εξέρω ότι ατό το παιδίν έχ̌’ και οργανωμένα έρθεν. Είχ̌εν τα παλληκάρι͜α έτοιμα ντο θα χορεύ’νε Σέρα. Είπα τον Άλκη, τον αδελφό του Σανίδη…λέ’ ατον «Άλκη, δος αούτ’ το παιδίν ας παίζ’ λύρα». Λέει ατός πα «εγώ ’κ’ επορώ σο μικρόφωνον να έχω τη λύρα. Θα παίζ’ ατο σ̌κέτον». Επέρεν εκούρεψεν ατο, εποίκεν ατο καινούρ’ κούρεμαν. Πιο περισσότερο λαλίαν εξέγκεν από το που είχ̌εν ατό σο μηχάνημαν. Κι έπαιξεν ατο όρθιος. Χωρίς ν’ ακουμπά ’το πουδέν σον αέραν το χ̌έρ’ν ατ’. Εκράτ’νεν ατό αέτσ’ γερα̍! Κι έπαιξεν κι εποίκεν το τσ̌αλίμ’ του Στυλιανού τ’ εμέτερον ας σ’ Αλωνάκια, προπολεμικώς που έπαιζεν ατός ο άνθρωπον. Θεός σ’χωρέσ’ τον επέθανε. Τ’ εκεινού το τσ̌αλίμ’ έπαιξε. Κι επεκεί με το τοξάρ’ν ατ’ εποίκεν νόημα έρθαν τα παιδία. Έρθαν τα παιδία, ’σέβαν σο χορόν εμείς τερούμε. Εντώκα κα’ τη Σέραν. Άλλο Σέρα ’κ’ εχόρεψα σην Τουρκία, εγώ. Άλλο ’κ’ εχόρεψα. Σέρα!
Α.Β.: Ασ’ όλεν καλά τη Σέραν εχόρευες πάντως!
Σ.Χ.: Ναι. Εγώ ζατ’ έμ’νε, έμ’νε κι ολίγον πα τρελός. ’Δώκε με τρανόν εντύπωσην το παιδίν, εδώκα ’τονα ελληνικά λεφτά, δύο χιλιάρικα. Εδώκα ’τον διακόσι͜α λίρας.
Α.Β.: Ένα μισθό!
Σ.Χ.: Ολόκληρα. Ένα μισθό!
Α.Β.: Ένα μισθό εδέκες!
Σ.Χ.: Εείνος τα ’χασε. Ναι! Μέχρι ο κουνιάδο μ’ πα είπεν «Αυτός τέτοιος έν’, τρελός έν’» λέει. Όλαν ντό τρελός; Εσύ πας αγορά͜εις γούνας. Πώς λεν’ ατα, πόστι͜α... τουρκικά. Δερμάτινα. Και έχ̌’ ατα, πετάτ’ α̤τα! Εγώ αΐκα ’κι αγοράζω. Εγώ κει που θα δί’ ατο, δί’ ατο να θυμάται με το παιδί.
Α.Β.: Ο παιδάς ακόμα εθυμάται σε
Σ.Χ.: Οπωσδήποτε!
Α.Β.: Έναν μισθόν επέρεν εκείνος!
Σ.Χ.: Έναν μισθόν, ναι!
ΚείμενοΕπεξήγησηΕτυμ. ΡίζαΠροέλευση
αγορά͜ειςαγοράζεις
αδάεδώ
αέτσ’έτσι
αΐκατέτοια/ες
άμονσαν, όπως, καθώς ἅμα
αούτ’αυτός/ή/ό/ά
αούτοςαυτός
απέσ’μέσα
ας σ’(ας σου) από του, από τότε που/αφότου, (ας σο) από το/τα
ας σηναπ’ την ασό σην (από την)
ας σοναπ’ τον ασό σον (από τον)
ασ’από
ατααυτά
ατονεαυτόν
ατόςαυτός
ατουντους
ατώρατώρα
δί’δίνει
δοςδώσε
’δώκεέδωσε
εδέκεςέδωσες
εδώκαέδωσα
εκούρεψενέστησε kurmak
εκράτ’νενκρατούσε
έλεγαμ’λέγαμε
εμέτερονδικός/ή/ό μου ἡμέτερος
έμ’νεήμουν
έν’είναι
εντώκαχτύπησα
εξέγκενέβγαλε
επεκείαπό εκεί, από τότε, ύστερα, κατόπιν
επέρενπήρε
επήατεπήγατε
εποίκενέκανε, έφτιαξε ποιέω-ῶ
επόρ’νανμπορούσαν
επορώμπορώ
έρθανήρθαν
έρθενήρθε
έρχουνέρχονται
έτονήταν
έτονεήταν
εύρηκενβρήκε
έχ̌’έχει
εχόρευενχόρευε
ζατ’εξάλλου zaten/ẕāten
ήντινανόποιον/α/ο
’κ’δεν οὐκί<οὐχί
κα’κάτω
καινούρ’καινούριο/α
’κιδεν οὐκί<οὐχί
κούρεμανστήσιμο, τακτοποίηση, οργάνωση kurmak
κρούειχτυπάει κρούω
κρού’νχτυπούν κρούω
λαλίανλαλιά, φωνή
λέγουμ’λέμε
λίραςλίρες
μετ’μαζί με (με αιτιατική), με (τρόπος)
μετά(με αιτιατική) συνοδεία, μαζί με
όλ’όλοι/α
όλενόλη/ο, ολόκληρη/ο
ολίγονλίγο
όντανόταν
παπάλι, επίσης, ακόμα
παιδάςπαιδί, νέος άντρας
παιδίαπαιδιά
παίζ’παίζω/παίζει
πέει(προστ.) πες
ποδάρ’πόδι
πόστι͜αδέρματα post/pūst
πουδένπουθενά
’σέβαν(εσέβαν) μπήκαν
σίναν(σε τίναν) σε ποιον/α;
τερούμεκοιτάμε
τίνανποιον/α
’τοαυτό, το (προσωπική αντωνυμία)
’τοναυτόν
’τονααυτόν
τσ̌αλίμ’επιδέξια κίνηση (σε χορό κ.ά.), σκέρτσο, κάμωμα çalım
χ̌έρ’νχέρι
χορεύ’χορεύω/ει
χορεύ’νεχορεύουν
χορεύομεχορεύουμε
χρονίανχρονιά
ΚείμενοΕπεξήγησηΕτυμ. ΡίζαΠροέλ.
αγορά͜ειςαγοράζεις
αδάεδώ
αέτσ’έτσι
αΐκατέτοια/ες
άμονσαν, όπως, καθώς ἅμα
αούτ’αυτός/ή/ό/ά
αούτοςαυτός
απέσ’μέσα
ας σ’(ας σου) από του, από τότε που/αφότου, (ας σο) από το/τα
ας σηναπ’ την ασό σην (από την)
ας σοναπ’ τον ασό σον (από τον)
ασ’από
ατααυτά
ατονεαυτόν
ατόςαυτός
ατουντους
ατώρατώρα
δί’δίνει
δοςδώσε
’δώκεέδωσε
εδέκεςέδωσες
εδώκαέδωσα
εκούρεψενέστησε kurmak
εκράτ’νενκρατούσε
έλεγαμ’λέγαμε
εμέτερονδικός/ή/ό μου ἡμέτερος
έμ’νεήμουν
έν’είναι
εντώκαχτύπησα
εξέγκενέβγαλε
επεκείαπό εκεί, από τότε, ύστερα, κατόπιν
επέρενπήρε
επήατεπήγατε
εποίκενέκανε, έφτιαξε ποιέω-ῶ
επόρ’νανμπορούσαν
επορώμπορώ
έρθανήρθαν
έρθενήρθε
έρχουνέρχονται
έτονήταν
έτονεήταν
εύρηκενβρήκε
έχ̌’έχει
εχόρευενχόρευε
ζατ’εξάλλου zaten/ẕāten
ήντινανόποιον/α/ο
’κ’δεν οὐκί<οὐχί
κα’κάτω
καινούρ’καινούριο/α
’κιδεν οὐκί<οὐχί
κούρεμανστήσιμο, τακτοποίηση, οργάνωση kurmak
κρούειχτυπάει κρούω
κρού’νχτυπούν κρούω
λαλίανλαλιά, φωνή
λέγουμ’λέμε
λίραςλίρες
μετ’μαζί με (με αιτιατική), με (τρόπος)
μετά(με αιτιατική) συνοδεία, μαζί με
όλ’όλοι/α
όλενόλη/ο, ολόκληρη/ο
ολίγονλίγο
όντανόταν
παπάλι, επίσης, ακόμα
παιδάςπαιδί, νέος άντρας
παιδίαπαιδιά
παίζ’παίζω/παίζει
πέει(προστ.) πες
ποδάρ’πόδι
πόστι͜αδέρματα post/pūst
πουδένπουθενά
’σέβαν(εσέβαν) μπήκαν
σίναν(σε τίναν) σε ποιον/α;
τερούμεκοιτάμε
τίνανποιον/α
’τοαυτό, το (προσωπική αντωνυμία)
’τοναυτόν
’τονααυτόν
τσ̌αλίμ’επιδέξια κίνηση (σε χορό κ.ά.), σκέρτσο, κάμωμα çalım
χ̌έρ’νχέρι
χορεύ’χορεύω/ει
χορεύ’νεχορεύουν
χορεύομεχορεύουμε
χρονίανχρονιά
Ενότητα 4η

Ποντιακός Στίχος - Pontian Lyrics 2025

Επικοινωνία: infoDUMMY@pontianlyrics.gr

Με την ευγενική χορηγία φιλοξενίας της IpHost