
Στιχουργοί: Παραδοσιακό
Συνθέτες: Παραδοσιακό
Αχιλλέας Βασιλειάδης: Για πέει μας θείο Στάθη. Σέραν ας σίναν έμαθες; Στάθης Χριστοφορίδης: Σέραν έμαθα ας σον κύρη μ’ Α.Β.: Με τίναν εχόρευεν ο κύρη σ’; Σ.Χ.: Ο κύρη μ’ ας σην πατρίδαν έρθεν…Δύσκολα εύρηκεν άνθρωπον να χορεύ’. Α.Β.: Αδά εχόρευεν με κανένα; Σ.Χ.: Εχόρευεν με τον Θανάσογλη τον Λευτέρ’ λέγουμ’ ατονε. Καπικεέτες έτον. Αλτιπαρμάκ’ς έλεγαμ’ ατον. Όλ’ ατουν, Θεός σ’χωρέσ’, εκοιμέθανε. Α.Β.: Εσύ όταν έμαθες μετά με τίναν εχόρευες; Σ.Χ.: Με ήντιναν να έτονε! Α.Β.: Εχόρευαν όλ’ μετ’ εσέν; Σ.Χ.: Εχόρευαν Α.Β.: Επόρ’ναν κι εχόρευαν; Σ.Χ.: Επόρ’ναν… Α.Β.: Ο ξάδελφος σ’ ο Στόφορον εχόρευεν; Σ.Χ.: Αούτος ο Στοφόρον, ο μουστακλής; Εχόρευαμε λέει! Εμείς χορεύομε εείνος κρούει το δεξι͜όν, εγώ τ’ αριστερόν το ποδάρ’ κι έρχουν και κρού’ν σον αέρα Αθηνά Χριστοφορίδου: Ε κι ο Μήτον εχόρευεν Σ.Χ.: Κι ο Μήτον ο αδελφό μ’ λέει. Τέλος πάντων. Α.Β.: Για πέει μας έναν ιστορίαν αέτσ’ με τον χορόν Σ.Χ.: Χορόν Σέρα εχόρεψα και σην Τουρκία Α.Β.: Όνταν επήατε; Σ.Χ.: Ναι Α.Β.: Ποίον χρονίαν επήατε; Σ.Χ.: Το ’78 Α.Β.: Με τον Σανίδη τον Κώστην ατότεν…; Σ.Χ.: Α, πότε; Όχι, ατώρα ατώρα τελευταία. Όχι το ’80 και έτον Α.Β.: ’80 και: Σ.Χ.: Ναι! Χόρεψα απέσ’ σην Τραπεζούντα Σέρα Α.Β.: Σο Μεϊτάν; Σ.Χ.: Σο Μεϊτάν. Α.Β.: Μοναχός; Σ.Χ.: Έφαγα χειροκρότημα. Όχι, με παρέα. Κάτ’ Δραμέτ’κα παιδία, ναι. Έρθεν έναν παλληκάρ’ αέτσ’ άμον τον Κώστη. Τούρκος! Αλλά, ποντιακά λέει με: «Θείο, λες τον λυριτσ̌ήν και δί’ με την λύραν ατ’ και παίζω σας έναν Σέραν;». Εγώ ντό να εξέρω ότι ατό το παιδίν έχ̌’ και οργανωμένα έρθεν. Είχ̌εν τα παλληκάρι͜α έτοιμα ντο θα χορεύ’νε Σέρα. Είπα τον Άλκη, τον αδελφό του Σανίδη…λέ’ ατον «Άλκη, δος αούτ’ το παιδίν ας παίζ’ λύρα». Λέει ατός πα «εγώ ’κ’ επορώ σο μικρόφωνον να έχω τη λύρα. Θα παίζ’ ατο σ̌κέτον». Επέρεν εκούρεψεν ατο, εποίκεν ατο καινούρ’ κούρεμαν. Πιο περισσότερο λαλίαν εξέγκεν από το που είχ̌εν ατό σο μηχάνημαν. Κι έπαιξεν ατο όρθιος. Χωρίς ν’ ακουμπά ’το πουδέν σον αέραν το χ̌έρ’ν ατ’. Εκράτ’νεν ατό αέτσ’ γερα̍! Κι έπαιξεν κι εποίκεν το τσ̌αλίμ’ του Στυλιανού τ’ εμέτερον ας σ’ Αλωνάκια, προπολεμικώς που έπαιζεν ατός ο άνθρωπον. Θεός σ’χωρέσ’ τον επέθανε. Τ’ εκεινού το τσ̌αλίμ’ έπαιξε. Κι επεκεί με το τοξάρ’ν ατ’ εποίκεν νόημα έρθαν τα παιδία. Έρθαν τα παιδία, ’σέβαν σο χορόν εμείς τερούμε. Εντώκα κα’ τη Σέραν. Άλλο Σέρα ’κ’ εχόρεψα σην Τουρκία, εγώ. Άλλο ’κ’ εχόρεψα. Σέρα! Α.Β.: Ασ’ όλεν καλά τη Σέραν εχόρευες πάντως! Σ.Χ.: Ναι. Εγώ ζατ’ έμ’νε, έμ’νε κι ολίγον πα τρελός. ’Δώκε με τρανόν εντύπωσην το παιδίν, εδώκα ’τονα ελληνικά λεφτά, δύο χιλιάρικα. Εδώκα ’τον διακόσι͜α λίρας. Α.Β.: Ένα μισθό! Σ.Χ.: Ολόκληρα. Ένα μισθό! Α.Β.: Ένα μισθό εδέκες! Σ.Χ.: Εείνος τα ’χασε. Ναι! Μέχρι ο κουνιάδο μ’ πα είπεν «Αυτός τέτοιος έν’, τρελός έν’» λέει. Όλαν ντό τρελός; Εσύ πας αγορά͜εις γούνας. Πώς λεν’ ατα, πόστι͜α... τουρκικά. Δερμάτινα. Και έχ̌’ ατα, πετάτ’ α̤τα! Εγώ αΐκα ’κι αγοράζω. Εγώ κει που θα δί’ ατο, δί’ ατο να θυμάται με το παιδί. Α.Β.: Ο παιδάς ακόμα εθυμάται σε Σ.Χ.: Οπωσδήποτε! Α.Β.: Έναν μισθόν επέρεν εκείνος! Σ.Χ.: Έναν μισθόν, ναι!
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| αγορά͜εις | αγοράζεις | ||
| αδά | εδώ | ||
| αέτσ’ | έτσι | ||
| αΐκα | τέτοια/ες | ||
| άμον | σαν, όπως, καθώς | ἅμα | |
| αούτ’ | αυτός/ή/ό/ά | ||
| αούτος | αυτός | ||
| απέσ’ | μέσα | ||
| ας σ’ | (ας σου) από του, από τότε που/αφότου, (ας σο) από το/τα | ||
| ας σην | απ’ την | ασό σην (από την) | |
| ας σον | απ’ τον | ασό σον (από τον) | |
| ασ’ | από | ||
| ατα | αυτά | ||
| ατονε | αυτόν | ||
| ατός | αυτός | ||
| ατουν | τους | ||
| ατώρα | τώρα | ||
| δί’ | δίνει | ||
| δος | δώσε | ||
| ’δώκε | έδωσε | ||
| εδέκες | έδωσες | ||
| εδώκα | έδωσα | ||
| εκούρεψεν | έστησε | kurmak | |
| εκράτ’νεν | κρατούσε | ||
| έλεγαμ’ | λέγαμε | ||
| εμέτερον | δικός/ή/ό μου | ἡμέτερος | |
| έμ’νε | ήμουν | ||
| έν’ | είναι | ||
| εντώκα | χτύπησα | ||
| εξέγκεν | έβγαλε | ||
| επεκεί | από εκεί, από τότε, ύστερα, κατόπιν | ||
| επέρεν | πήρε | ||
| επήατε | πήγατε | ||
| εποίκεν | έκανε, έφτιαξε | ποιέω-ῶ | |
| επόρ’ναν | μπορούσαν | ||
| επορώ | μπορώ | ||
| έρθαν | ήρθαν | ||
| έρθεν | ήρθε | ||
| έρχουν | έρχονται | ||
| έτον | ήταν | ||
| έτονε | ήταν | ||
| εύρηκεν | βρήκε | ||
| έχ̌’ | έχει | ||
| εχόρευεν | χόρευε | ||
| ζατ’ | εξάλλου | zaten/ẕāten | |
| ήντιναν | όποιον/α/ο | ||
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κα’ | κάτω | ||
| καινούρ’ | καινούριο/α | ||
| ’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κούρεμαν | στήσιμο, τακτοποίηση, οργάνωση | kurmak | |
| κρούει | χτυπάει | κρούω | |
| κρού’ν | χτυπούν | κρούω | |
| λαλίαν | λαλιά, φωνή | ||
| λέγουμ’ | λέμε | ||
| λίρας | λίρες | ||
| μετ’ | μαζί με (με αιτιατική), με (τρόπος) | ||
| μετά | (με αιτιατική) συνοδεία, μαζί με | ||
| όλ’ | όλοι/α | ||
| όλεν | όλη/ο, ολόκληρη/ο | ||
| ολίγον | λίγο | ||
| όνταν | όταν | ||
| πα | πάλι, επίσης, ακόμα | ||
| παιδάς | παιδί, νέος άντρας | ||
| παιδία | παιδιά | ||
| παίζ’ | παίζω/παίζει | ||
| πέει | (προστ.) πες | ||
| ποδάρ’ | πόδι | ||
| πόστι͜α | δέρματα | post/pūst | |
| πουδέν | πουθενά | ||
| ’σέβαν | (εσέβαν) μπήκαν | ||
| σίναν | (σε τίναν) σε ποιον/α; | ||
| τερούμε | κοιτάμε | ||
| τίναν | ποιον/α | ||
| ’το | αυτό, το (προσωπική αντωνυμία) | ||
| ’τον | αυτόν | ||
| ’τονα | αυτόν | ||
| τσ̌αλίμ’ | επιδέξια κίνηση (σε χορό κ.ά.), σκέρτσο, κάμωμα | çalım | |
| χ̌έρ’ν | χέρι | ||
| χορεύ’ | χορεύω/ει | ||
| χορεύ’νε | χορεύουν | ||
| χορεύομε | χορεύουμε | ||
| χρονίαν | χρονιά |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| αγορά͜εις | αγοράζεις | ||
| αδά | εδώ | ||
| αέτσ’ | έτσι | ||
| αΐκα | τέτοια/ες | ||
| άμον | σαν, όπως, καθώς | ἅμα | |
| αούτ’ | αυτός/ή/ό/ά | ||
| αούτος | αυτός | ||
| απέσ’ | μέσα | ||
| ας σ’ | (ας σου) από του, από τότε που/αφότου, (ας σο) από το/τα | ||
| ας σην | απ’ την | ασό σην (από την) | |
| ας σον | απ’ τον | ασό σον (από τον) | |
| ασ’ | από | ||
| ατα | αυτά | ||
| ατονε | αυτόν | ||
| ατός | αυτός | ||
| ατουν | τους | ||
| ατώρα | τώρα | ||
| δί’ | δίνει | ||
| δος | δώσε | ||
| ’δώκε | έδωσε | ||
| εδέκες | έδωσες | ||
| εδώκα | έδωσα | ||
| εκούρεψεν | έστησε | kurmak | |
| εκράτ’νεν | κρατούσε | ||
| έλεγαμ’ | λέγαμε | ||
| εμέτερον | δικός/ή/ό μου | ἡμέτερος | |
| έμ’νε | ήμουν | ||
| έν’ | είναι | ||
| εντώκα | χτύπησα | ||
| εξέγκεν | έβγαλε | ||
| επεκεί | από εκεί, από τότε, ύστερα, κατόπιν | ||
| επέρεν | πήρε | ||
| επήατε | πήγατε | ||
| εποίκεν | έκανε, έφτιαξε | ποιέω-ῶ | |
| επόρ’ναν | μπορούσαν | ||
| επορώ | μπορώ | ||
| έρθαν | ήρθαν | ||
| έρθεν | ήρθε | ||
| έρχουν | έρχονται | ||
| έτον | ήταν | ||
| έτονε | ήταν | ||
| εύρηκεν | βρήκε | ||
| έχ̌’ | έχει | ||
| εχόρευεν | χόρευε | ||
| ζατ’ | εξάλλου | zaten/ẕāten | |
| ήντιναν | όποιον/α/ο | ||
| ’κ’ | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κα’ | κάτω | ||
| καινούρ’ | καινούριο/α | ||
| ’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κούρεμαν | στήσιμο, τακτοποίηση, οργάνωση | kurmak | |
| κρούει | χτυπάει | κρούω | |
| κρού’ν | χτυπούν | κρούω | |
| λαλίαν | λαλιά, φωνή | ||
| λέγουμ’ | λέμε | ||
| λίρας | λίρες | ||
| μετ’ | μαζί με (με αιτιατική), με (τρόπος) | ||
| μετά | (με αιτιατική) συνοδεία, μαζί με | ||
| όλ’ | όλοι/α | ||
| όλεν | όλη/ο, ολόκληρη/ο | ||
| ολίγον | λίγο | ||
| όνταν | όταν | ||
| πα | πάλι, επίσης, ακόμα | ||
| παιδάς | παιδί, νέος άντρας | ||
| παιδία | παιδιά | ||
| παίζ’ | παίζω/παίζει | ||
| πέει | (προστ.) πες | ||
| ποδάρ’ | πόδι | ||
| πόστι͜α | δέρματα | post/pūst | |
| πουδέν | πουθενά | ||
| ’σέβαν | (εσέβαν) μπήκαν | ||
| σίναν | (σε τίναν) σε ποιον/α; | ||
| τερούμε | κοιτάμε | ||
| τίναν | ποιον/α | ||
| ’το | αυτό, το (προσωπική αντωνυμία) | ||
| ’τον | αυτόν | ||
| ’τονα | αυτόν | ||
| τσ̌αλίμ’ | επιδέξια κίνηση (σε χορό κ.ά.), σκέρτσο, κάμωμα | çalım | |
| χ̌έρ’ν | χέρι | ||
| χορεύ’ | χορεύω/ει | ||
| χορεύ’νε | χορεύουν | ||
| χορεύομε | χορεύουμε | ||
| χρονίαν | χρονιά |

