Στιχουργοί: Παραδοσιακό
Συνθέτες: Παραδοσιακό
Εσύ απ’ ατού αναστέναξον, εγώ απ’ αδά ας ματούμαι [Έι, έι, πουλί μου] Σύρον τα λόγια τση σεβντάς [ου] [Εχ! Και -ν-] εγώ ας παλαλούμαι [Έι, έι, έι, έι, έι πουλί μου] ’Τραγώδεσα, πουλί μ’, ’τραγώδεσα, [Εχ! -ν-] εκόπεν το λαλόπο μ’ [νέι] [Εχ, ν’ αηλί εμέν, νέι] [Εχ! -ν-] Αν αγαπάς με, πέει μ’ ατο, μη τρώγω το καρδόπο μ’ [νέι] -Έι κυρά!!! -Ορίστε! -Ακόμαν εποίκες το γομάρ’ σ’; -Γιοκ! Θέλω έναν εγκαλιόπον! ♫ Τ’ ομμάτι͜α τ’ς κατακέφαλα, ο νους ατ’ς σον κλεψίον Πόσα καρδόπα -ν- έκαψεν χ̌ιλίων νοματίων; Για έπαρ’ το σ̌χοινόπο σ’ ν’ ας πάμε σα καζμάτσ̌ι͜α¹ Αρ’ έμπρι͜α σ’ καικά πα βάλεν ταζέα παζλαμάτσ̌ι͜α [Έι] Ατού ’φκά κέσ’ σο σπαρέλι σ’, ντό είναι τα πουλόπα; [Έι] Ατά πα ’παρεπείνασαν αρ’ θέλ’νε θρυμμουλόπα
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| αδά | εδώ | ||
| αηλί | αλίμονο | ἀ- + μεσαιωνική ελληνική ἠλί < εβραϊκά אל (θεός) | |
| αρ’ | εισάγει ή τονίζει πρόταση με ποικίλες σημασιολογικές αποχρώσεις: λοιπόν, άρα, έτσι, επομένως, δηλαδή, τέλος πάντων, τώρα, άντε, με χροιά παρότρυνσης ή επίγνωσης, όπως το τουρκ. ha | ἄρα | |
| ατά | αυτά | ||
| ατού | εκεί (σε τόπο ή σημείο που βρίσκεται σε κάποιο απόσταση) | ||
| ατ’ς | αυτής, της | ||
| βάλεν | (προστ.) βάλε | ||
| γιοκ | όχι | yok | |
| γομάρ’ | φορτίο (από ξύλο ή χόρτα) που το έφεραν στην πλάτη ή στην ράχη ζώου | ||
| εγκαλιόπον | αγκαλιά, αγκαλίτσα | ||
| εκόπεν | κόπηκε | ||
| έμπρι͜α | μπροστά | ἐμπρός | |
| έπαρ’ | (προστ.) πάρε | ||
| εποίκες | έκανες, έφτιαξες | ποιέω-ῶ | |
| θέλ’νε | θέλουν | ||
| θρυμμουλόπα | ψιχουλάκια | ||
| καζμάτσ̌ι͜α | φυλλοβόλοι ή αειθαλείς θάμνοι και δέντρα γνωστοί και με την ονομασία ίληξ ο κολχικός (ilex colchica) ή λιόπρινο | kazmaç | |
| καικά | προς τα κάτω, εκεί ακριβώς, κοντά | ||
| καρδόπα | καρδούλες | ||
| καρδόπο | καρδούλα | ||
| κατακέφαλα | προς τα κάτω | ||
| κέσ’ | προς τα εκεί, προς το μέρος εκείνο | κέσου<κεῖσ’<κεῖσε<ἐκεῖσε | |
| κλεψίον | κλοπή, κλέψιμο | ||
| λαλόπο | φωνούλα | ||
| ματούμαι | ματώνομαι | ||
| ν’ αηλί | αλίμονο | μεσαιων. ελλ. ἀλί<ἀ- + ἠλί (εβραϊκά אל)= θεός | |
| νοματίων | ανθρώπων, ατόμων | ὀνόματοι | |
| ομμάτι͜α | μάτια | ||
| ου | δεν | ουκί<οὐχί | |
| πα | πάλι, επίσης, ακόμα | ||
| παζλαμάτσ̌ι͜α | στρογγυλό επίπεδο ψωμί/πίτα ψημένο σε λαμαρίνα | bazlamaç | |
| παλαλούμαι | τρελαίνομαι | ||
| ’παρεπείνασαν | (επαρεπείνασαν) παραπείνασαν | ||
| πέει | (προστ.) πες | ||
| πουλόπα | πουλάκια | ||
| σεβντάς | αγάπης, έρωτα | sevda/sevdā | |
| σπαρέλι | μέρος γυναικείας ενδυμασίας αυτοτελές που χρησιμεύει ως κάλυμμα του στήθους | spalliera | |
| σύρον | (προστ.) σύρε, τράβα, ρίξε | ||
| ταζέα | φρέσκα, ζεστά | taze/tāze | |
| ’τραγώδεσα | (ετραγώδεσα) τραγούδησα | ||
| τση | της | ||
| ’φκά | (αφκά) κάτω |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| αδά | εδώ | ||
| αηλί | αλίμονο | ἀ- + μεσαιωνική ελληνική ἠλί < εβραϊκά אל (θεός) | |
| αρ’ | εισάγει ή τονίζει πρόταση με ποικίλες σημασιολογικές αποχρώσεις: λοιπόν, άρα, έτσι, επομένως, δηλαδή, τέλος πάντων, τώρα, άντε, με χροιά παρότρυνσης ή επίγνωσης, όπως το τουρκ. ha | ἄρα | |
| ατά | αυτά | ||
| ατού | εκεί (σε τόπο ή σημείο που βρίσκεται σε κάποιο απόσταση) | ||
| ατ’ς | αυτής, της | ||
| βάλεν | (προστ.) βάλε | ||
| γιοκ | όχι | yok | |
| γομάρ’ | φορτίο (από ξύλο ή χόρτα) που το έφεραν στην πλάτη ή στην ράχη ζώου | ||
| εγκαλιόπον | αγκαλιά, αγκαλίτσα | ||
| εκόπεν | κόπηκε | ||
| έμπρι͜α | μπροστά | ἐμπρός | |
| έπαρ’ | (προστ.) πάρε | ||
| εποίκες | έκανες, έφτιαξες | ποιέω-ῶ | |
| θέλ’νε | θέλουν | ||
| θρυμμουλόπα | ψιχουλάκια | ||
| καζμάτσ̌ι͜α | φυλλοβόλοι ή αειθαλείς θάμνοι και δέντρα γνωστοί και με την ονομασία ίληξ ο κολχικός (ilex colchica) ή λιόπρινο | kazmaç | |
| καικά | προς τα κάτω, εκεί ακριβώς, κοντά | ||
| καρδόπα | καρδούλες | ||
| καρδόπο | καρδούλα | ||
| κατακέφαλα | προς τα κάτω | ||
| κέσ’ | προς τα εκεί, προς το μέρος εκείνο | κέσου<κεῖσ’<κεῖσε<ἐκεῖσε | |
| κλεψίον | κλοπή, κλέψιμο | ||
| λαλόπο | φωνούλα | ||
| ματούμαι | ματώνομαι | ||
| ν’ αηλί | αλίμονο | μεσαιων. ελλ. ἀλί<ἀ- + ἠλί (εβραϊκά אל)= θεός | |
| νοματίων | ανθρώπων, ατόμων | ὀνόματοι | |
| ομμάτι͜α | μάτια | ||
| ου | δεν | ουκί<οὐχί | |
| πα | πάλι, επίσης, ακόμα | ||
| παζλαμάτσ̌ι͜α | στρογγυλό επίπεδο ψωμί/πίτα ψημένο σε λαμαρίνα | bazlamaç | |
| παλαλούμαι | τρελαίνομαι | ||
| ’παρεπείνασαν | (επαρεπείνασαν) παραπείνασαν | ||
| πέει | (προστ.) πες | ||
| πουλόπα | πουλάκια | ||
| σεβντάς | αγάπης, έρωτα | sevda/sevdā | |
| σπαρέλι | μέρος γυναικείας ενδυμασίας αυτοτελές που χρησιμεύει ως κάλυμμα του στήθους | spalliera | |
| σύρον | (προστ.) σύρε, τράβα, ρίξε | ||
| ταζέα | φρέσκα, ζεστά | taze/tāze | |
| ’τραγώδεσα | (ετραγώδεσα) τραγούδησα | ||
| τση | της | ||
| ’φκά | (αφκά) κάτω |
¹ Την άνοιξη έχουν μικρά λευκά άνθη, ενώ το φθινόπωρο και το χειμώνα έχουν κυρίως κόκκινους, πορτοκαλί και κίτρινους διακοσμητικούς καρπούς που χρησιμοποιούνται στη Χριστουγεννιάτικη διακόσμηση (μη συγχέονται με τα γκυ). Τα ξερά κλαδιά τους χρησίμευαν και ως προσανάμματα. Στην τουρκική είναι επίσης γνωστά και ως çoban püskülü ή ışılgan/ışığan.
Με την ευγενική χορηγία φιλοξενίας της 