Στιχουργοί: Νάκος Ευσταθιάδης
Συνθέτες: Αθανάσιος Τσολερίδης
Η τρυγόνα μ’ έν’ σ’ ορμάν’ ’κι φοάται το ποράν’ Βοσ̌κίζ’ χτήνια σο λιβάδ’ κι έναν άσπρον αγελάδ’ Τρώει χαμούφτας σο γιαζίν, σα κιοζέδας νερόν πίν’ Τα χ̌είλι͜α τ’ς χαμογελούν τ’ εμά όντες θα φιλούν Η τρυγόνα μ’ σο ραχ̌ίν σο παρχάρ’ άμον πλουμίν Σ’ έναν χ̌έρ’ κρατεί κρωπίν και σ’ ωμίν ατ’ς κερεντήν Τραγωδεί και σταματούν τα αηδόνια ατέν ακούν Το κοπάδ’ν ατ’ς τοπλαεύ’ ήλεν όντες βασιλεύ’ Πάω εβγαίνω σο παρχάρ’, εσ̌κεπάγα ας σο χορτάρ’ Και τ’ αηδόνια ερωτώ «είδαν τηνάν αγαπώ;» «Σο ποτάμ’ καρσ̌ί σ’ ομάλ’ σ’ έναν πράσινον λιβάδ’, παρχαρόπουλον, να πας την τρυγόνα σ’ ν’ απαντάς»
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| αγελάδ’ | δαμαλίδα, νεαρή αγελάδα | ||
| άμον | σαν, όπως, καθώς | ἅμα | |
| ας σο | απ’ το | ασό σο (από το) | |
| ατέν | αυτήν | ||
| ατ’ς | αυτής, της | ||
| βοσ̌κίζ’ | βοσκάει | ||
| γιαζίν | πεδιάδα, εξοχή, ύπαιθρος | yazı | |
| εμά | δικά μου | ||
| έν’ | είναι | ||
| ερωτώ | ρωτάω | ||
| εσ̌κεπάγα | σκέπαστηκα | ||
| ήλεν | ήλιος/ήλιο | ||
| καρσ̌ί | απέναντι, αντικρυστά | karşı | |
| κερεντήν | κόσσα, μακρυδρέπανο, γεωργικό εργαλείο με το οποίο θερίζεται το τριφύλλι ή άλλο χόρτο, είδος δρεπανιού | գերանդի (gerandi) | |
| ’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κιοζέδας | πηγές νερού | göze | |
| κρατεί | κρατάει, βαστάει, στέκει, αντέχει | ||
| κρωπίν | (το) δρέπανο | κρώπιον | |
| λιβάδ’ | λιβάδι | ||
| ομάλ’ | ομαλό, ευθεία, πεδιάδα, ονομασία ποντιακού χορού | ||
| όντες | όταν | ||
| ορμάν’ | δάσος | orman | |
| παρχάρ’ | ορεινός τόπος θερινής βοσκής | ||
| παρχαρόπουλον | πουλί του παρχαριού | ||
| πίν’ | πίνω/ει | ||
| πλουμίν | κεντητό ή ζωγραφιστό διακοσμητικό σχέδιο, μτφ. στολίδι | pluma | |
| ποράν’ | μπόρα, καταιγίδα | boran<βενετ. bora<λατ. Boreas <Βορέας (αντιδάνειο) | |
| ποτάμ’ | ποτάμι | ||
| ραχ̌ίν | βουνό, ράχη | ||
| τηνάν | αυτόν/ην που | ||
| τοπλαεύ’ | μαζεύω/ει, συγκεντρώνω/ει | toplamak | |
| τραγωδεί | τραγουδάει | ||
| τρυγόνα | το πουλί τρυγόνι, χαϊδευτική προσφώνηση γυναίκας | ||
| φοάται | φοβάται | ||
| χ̌έρ’ | χέρι | ||
| χαμούφτας | φράουλες | ||
| χορτάρ’ | χορτάρι | ||
| χτήνια | αγελάδες | ||
| ωμίν | ώμος |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| αγελάδ’ | δαμαλίδα, νεαρή αγελάδα | ||
| άμον | σαν, όπως, καθώς | ἅμα | |
| ας σο | απ’ το | ασό σο (από το) | |
| ατέν | αυτήν | ||
| ατ’ς | αυτής, της | ||
| βοσ̌κίζ’ | βοσκάει | ||
| γιαζίν | πεδιάδα, εξοχή, ύπαιθρος | yazı | |
| εμά | δικά μου | ||
| έν’ | είναι | ||
| ερωτώ | ρωτάω | ||
| εσ̌κεπάγα | σκέπαστηκα | ||
| ήλεν | ήλιος/ήλιο | ||
| καρσ̌ί | απέναντι, αντικρυστά | karşı | |
| κερεντήν | κόσσα, μακρυδρέπανο, γεωργικό εργαλείο με το οποίο θερίζεται το τριφύλλι ή άλλο χόρτο, είδος δρεπανιού | գերանդի (gerandi) | |
| ’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| κιοζέδας | πηγές νερού | göze | |
| κρατεί | κρατάει, βαστάει, στέκει, αντέχει | ||
| κρωπίν | (το) δρέπανο | κρώπιον | |
| λιβάδ’ | λιβάδι | ||
| ομάλ’ | ομαλό, ευθεία, πεδιάδα, ονομασία ποντιακού χορού | ||
| όντες | όταν | ||
| ορμάν’ | δάσος | orman | |
| παρχάρ’ | ορεινός τόπος θερινής βοσκής | ||
| παρχαρόπουλον | πουλί του παρχαριού | ||
| πίν’ | πίνω/ει | ||
| πλουμίν | κεντητό ή ζωγραφιστό διακοσμητικό σχέδιο, μτφ. στολίδι | pluma | |
| ποράν’ | μπόρα, καταιγίδα | boran<βενετ. bora<λατ. Boreas <Βορέας (αντιδάνειο) | |
| ποτάμ’ | ποτάμι | ||
| ραχ̌ίν | βουνό, ράχη | ||
| τηνάν | αυτόν/ην που | ||
| τοπλαεύ’ | μαζεύω/ει, συγκεντρώνω/ει | toplamak | |
| τραγωδεί | τραγουδάει | ||
| τρυγόνα | το πουλί τρυγόνι, χαϊδευτική προσφώνηση γυναίκας | ||
| φοάται | φοβάται | ||
| χ̌έρ’ | χέρι | ||
| χαμούφτας | φράουλες | ||
| χορτάρ’ | χορτάρι | ||
| χτήνια | αγελάδες | ||
| ωμίν | ώμος |
Με την ευγενική χορηγία φιλοξενίας της 