Στιχουργοί: Παραδοσιακό
Συνθέτες: Παραδοσιακό
[Έι!] Ολόερα σο κρεβάτι σου [και] πουλόπα κελαηδούνε [Τε, τε, τε, τε, τε, νε τρυγόνα μου] [Νέι] Αγγέλτς πα -ν- επαλάλωσες, [και -ν-] ατείν’ πα τραγωδούνε [Ποδεδί(ζω σε), πουλόπο μου!] [Νέι] Ολόερα ας σ’ οσπιτόπο σ’ [και] πόσα στρατόπα έχω; [Τε, τε, τε, τε, τε, νε τρυγόνα μου] [Νέι] Χαπέρ’ όντες θα δίγω σε, [και -ν-] αρνί μ’, θα ξεροβέχω [Ποδεδί(ζω σε), πουλόπο μου!] ♬ Τρώγ’ ατον π’ εσέν εποίν’νεν, τρώγ’ ατoν π’ εσέν έχτ’σεν Τ’ ουρανού όλι͜α τ’ αψίματα απέσ’ σην καρδι͜ά μ’ έψ̌εν Αρ’ ατώρα χ̌ερομύλτσον τσάκωσον τα χ̌ερομύλι͜α Χοντρά μ’ ευτάς τ’ αλεύρι͜α, μετ’ εσέν την πελι͜ά μ’ εύρα! Τ’ οσπίτι σ’ έν’ παράμερα, ολόερα τουβάρι͜α Το καρδόπο μ’ εκλείδωσες κι επέρες τ’ ανοιγάρι͜α Αρ’ ατώρα χ̌ερομύλτσον τσάκωσον τα χ̌ερομύλι͜α Χοντρά μ’ ευτάς τ’ αλεύρι͜α, μετ’ εσέν την πελι͜ά μ’ εύρα! Έλα ’μπα σ’ εγκαλιόπο μου και σα χ̌έρι͜α μ’ τα δύο Η ψ̌η μ’ αν πάει σην κόλασην εσέν ’κι παραδίγω Αρ’ ατώρα χ̌ερομύλτσον τσάκωσον τα χ̌ερομύλι͜α Χοντρά μ’ ευτάς τ’ αλεύρι͜α, μετ’ εσέν την πελι͜ά μ’ εύρα!
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλευση |
|---|---|---|---|
| αγγέλτς | αγγέλους | ||
| ανοιγάρι͜α | κλειδιά | ||
| απέσ’ | μέσα | ||
| αρ’ | εισάγει ή τονίζει πρόταση με ποικίλες σημασιολογικές αποχρώσεις: λοιπόν, άρα, έτσι, επομένως, δηλαδή, τέλος πάντων, τώρα, άντε, με χροιά παρότρυνσης ή επίγνωσης, όπως το τουρκ. ha | ἄρα | |
| ας σ’ | (ας σου) από του, από τότε που/αφότου, (ας σο) από το/τα | ||
| ατείν’ | αυτοί | ||
| ατώρα | τώρα | ||
| αψίματα | φωτιές | ||
| δίγω | δίνω | ||
| εγκαλιόπο | αγκαλίτσα | ||
| έν’ | είναι | ||
| επαλάλωσες | τρέλανες | ||
| επέρες | πήρες | ||
| εποίν’νεν | έκανε, έφτιαχνε | ποιέω-ῶ | |
| εύρα | βρήκα, (ιδιωμ. προστ.) βρες | ||
| ευτάς | κάνεις, φτιάχνεις | εὐθειάζω | |
| έχτ’σεν | έχτισε | ||
| έψ̌εν | άναψε | ||
| καρδόπο | καρδούλα | ||
| ’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| μετ’ | μαζί με (με αιτιατική), με (τρόπος) | ||
| ’μπα | (έμπα) μπες | ||
| ξεροβέχω | ξεροβήχω | ||
| ολόερα | ολόγυρα | ||
| όντες | όταν | ||
| οσπίτι | σπίτι | hospitium<hospes | |
| οσπιτόπο | σπιτάκι | hospitium<hospes + -όπον | |
| πα | πάλι, επίσης, ακόμα | ||
| πελι͜ά | βάσανο, σκοτούρα | bela | |
| πουλόπα | πουλάκια | ||
| πουλόπο | πουλάκι | ||
| στρατόπα | δρομάκια | ||
| τουβάρι͜α | τοίχοι | duvar/dīvār | |
| τραγωδούνε | τραγουδάνε | ||
| τρυγόνα | το πουλί τρυγόνι, χαϊδευτική προσφώνηση γυναίκας | ||
| τρώγ’ | τρώω | ||
| τσάκωσον | (προστ.) σπάσε | ||
| χ̌ερομύλι͜α | χερόμυλοι | ||
| χ̌ερομύλτσον | (προστ.) άλεσε με τον χερόμυλο | ||
| χαπέρ’ | είδηση, νέο | haber/ḫaber | |
| ψ̌η | ψυχή |
| Κείμενο | Επεξήγηση | Ετυμ. Ρίζα | Προέλ. |
|---|---|---|---|
| αγγέλτς | αγγέλους | ||
| ανοιγάρι͜α | κλειδιά | ||
| απέσ’ | μέσα | ||
| αρ’ | εισάγει ή τονίζει πρόταση με ποικίλες σημασιολογικές αποχρώσεις: λοιπόν, άρα, έτσι, επομένως, δηλαδή, τέλος πάντων, τώρα, άντε, με χροιά παρότρυνσης ή επίγνωσης, όπως το τουρκ. ha | ἄρα | |
| ας σ’ | (ας σου) από του, από τότε που/αφότου, (ας σο) από το/τα | ||
| ατείν’ | αυτοί | ||
| ατώρα | τώρα | ||
| αψίματα | φωτιές | ||
| δίγω | δίνω | ||
| εγκαλιόπο | αγκαλίτσα | ||
| έν’ | είναι | ||
| επαλάλωσες | τρέλανες | ||
| επέρες | πήρες | ||
| εποίν’νεν | έκανε, έφτιαχνε | ποιέω-ῶ | |
| εύρα | βρήκα, (ιδιωμ. προστ.) βρες | ||
| ευτάς | κάνεις, φτιάχνεις | εὐθειάζω | |
| έχτ’σεν | έχτισε | ||
| έψ̌εν | άναψε | ||
| καρδόπο | καρδούλα | ||
| ’κι | δεν | οὐκί<οὐχί | |
| μετ’ | μαζί με (με αιτιατική), με (τρόπος) | ||
| ’μπα | (έμπα) μπες | ||
| ξεροβέχω | ξεροβήχω | ||
| ολόερα | ολόγυρα | ||
| όντες | όταν | ||
| οσπίτι | σπίτι | hospitium<hospes | |
| οσπιτόπο | σπιτάκι | hospitium<hospes + -όπον | |
| πα | πάλι, επίσης, ακόμα | ||
| πελι͜ά | βάσανο, σκοτούρα | bela | |
| πουλόπα | πουλάκια | ||
| πουλόπο | πουλάκι | ||
| στρατόπα | δρομάκια | ||
| τουβάρι͜α | τοίχοι | duvar/dīvār | |
| τραγωδούνε | τραγουδάνε | ||
| τρυγόνα | το πουλί τρυγόνι, χαϊδευτική προσφώνηση γυναίκας | ||
| τρώγ’ | τρώω | ||
| τσάκωσον | (προστ.) σπάσε | ||
| χ̌ερομύλι͜α | χερόμυλοι | ||
| χ̌ερομύλτσον | (προστ.) άλεσε με τον χερόμυλο | ||
| χαπέρ’ | είδηση, νέο | haber/ḫaber | |
| ψ̌η | ψυχή |
Με την ευγενική χορηγία φιλοξενίας της 